Ακούσιοι μαζικοί δολοφόνοι

Μια από τις μεγαλύτερες τραγωδίες που έχουν «ανέβει» ποτέ στην ελληνική επικράτεια ήρθε να ταράξει την νηνεμία και την χαλαρότητα των ταξιδιών μου. Θυμάμαι λίγο πριν την αναχώρησή μου είχα εκφράσει την ελπίδα να μην δω το εργάκι αυτό να παίζεται (μα ήταν ολοφάνερο αγαπητέ μου Ουότσον, το σκηνικό είχε στηθεί και το έργο είχε προαναγγελθεί από Ιανουαρίου). Μάταια όμως. Συγκλονισμένος, στενοχωρημένος, λυπημένος, οργισμένος, παρακολούθησα μία-μία τις πράξεις του δράματος. Ψυχική κατάσταση στην οποία θες να αντιδράσεις μα δεν ξέρεις πως, νοιώθεις ανήμπορος, τα λόγια περιττεύουν και οι πράξεις δεν αρκούν. Μια κατάσταση που ζητάς εκδίκηση, που ακούς ανακοινώσεις και δεν ξέρεις αν πρέπει να βάλεις τα κλάματα ή να πάρεις το δίκανο. Μια κατάσταση οργισμένης απελπισίας. Εν αρχή η σύγκρουση και η δράση, η ύβρις - ο προάγγελός της αρχής αυτής συνειδητοποιείς ότι έχει έρθει πολύ νωρίτερα. Στη συνέχεια το ηθικό μεγαλείο ενός μεγάλου αριθμού ελλήνων που σε καθημερινή βάση, για πολλές μέρες, κινδύνεψαν την ζωή τους για να κατευνάσουν τους θεούς. Ο απομηχανής θεός όμως δεν έκανε την εμφάνισή του. Μετάβαση από την άγνοια στην γνώση. Και όμως η ύβρις συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Η τίση, η λύτρωση, η κάθαρση απούσες, ενώ οι υπαίτιοι γονατιστοί εκλιπαρούν τη μη-τιμωρία.
Εξήντα τέσσερεις εν αρχή (ήδη μετράμε τον εξηκοστό πέμπτο και ποιος ξέρει πόσους θα μετρήσουμε ακόμα) νεκροί ζητούν δικαίωση. Σε αυτούς προστίθενται τα δάση, οι καλλιέργειες, οι μελλοντικοί άρρωστοι, τα ερημωμένα χωριά, οι πόλεις που θα δεινοπαθήσουν, οι μετανάστες στην ίδια τους τη χώρα, το περιβάλλον, οι κατεστραμμένες ζωές. Στην αντίπερα όχθη, δίπλα στα χέρια που άναψαν τις φωτιές, οι ευθύνες.
Παρά την γενική κατακραυγή κάθε θέρους, για μια ακόμη φορά η πρόληψη παρέμεινε απλά λέξη γραμμένη στις σελίδες ενός λεξικού, και στις κυβερνητικές ανακοινώσεις, απούσα όμως από την καθημερινότητά μας. Αντιπυρικές ζώνες προφανώς και δεν υπήρξαν στο σύνολο της καμένης έκτασης. Το πυροσβεστικό σώμα προφανώς και δεν διέθετε ούτε το προσωπικό που χρειάζεται, ούτε έτοιμα μέσα, ούτε την οργάνωση που απαιτούνταν ώστε να καταστείλει την φωτιά εν τω γενέσθαι – αν η φωτιά γιγαντωθεί δεν σβήνει. Άλλωστε η πρόληψη κοστίζει και οι κυβερνώντες τον τόπο «χρειαζόταν» τα χρήματα αλλού. Και οι φλόγες πλησίαζαν τα χωριά, οι κάτοικοι εκλιπαρούσαν για βοήθεια, μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις προσπάθησαν από μόνοι τους να ανοίξουν αντιπυρικές ζώνες γύρω από τα χωριά, άλλοι το πέτυχαν, άλλοι εις μάτειν. Και ο στρατός απών. Ενώ θα μπορούσε από την πρώτη στιγμή να χρησιμοποιηθεί για περιπολίες σε μέρη που δεν άναψε ακόμη φωτιά, για υποστήριξη των πυροσβεστικών δυνάμεων, όχι για την κατάσβεση αυτή καθ’ εαυτή, και για δημιουργία αντιπυρικών ζωνών γύρω από τα χωριά που φαινόταν από πρωίας πως θα κινδυνέψουν, παρέμεινε στάσιμος – μεγάλο το πολιτικό κόστος της κινητοποίησής του. Κρατικός μηχανισμός γεμάτος ελλείψεις και ανίκανη κυβερνητική και εκτελεστική εξουσία με παντελή έλλειψη οργάνωσης. Μόνος σκηνοθέτης να ορίζει τα νήματα ο «στρατηγός άνεμος».
Πέραν των νεκρών μετρούμε τις πληγές μας: Στρέμματα δασών καμένα. Το κλίμα της περιοχής καταστραμμένο εντελώς. Καλλιέργειες-ζώα κατεστραμμένα. Ατμόσφαιρα γεμάτη διοξίνες και ρύπους, έτοιμα να δηλητηριάσουν σε μεγάλη έκταση την τροφική αλυσίδα με τοξικές ουσίες – δεν αρκεί άλλωστε η Πελοπόννησος ή η Ελλάδα, το τοξικό νέφος έχει ήδη διασπαρεί και μεταφερθεί προς τα παράλια της Αφρικής και με μία αλλαγή της φοράς θα δηλητηριάσει και άλλες περιοχές. Στάχτες και αποκαϊδια θα δηλητηριάσουν με τις πρώτες βροχές τα ποτάμια και τους υδροφόρους ορίζοντες των περιοχών και τελικά και την θάλασσα. Ο καρκίνος θα αυξηθεί κατά ένα μικρό ποσοστό αλλά ποιος θα καταλάβει πόσοι νέοι νεκροί ή άνθρωποι με προβλήματα θα προστεθούν σιγά-σιγά στην αλυσίδα των θυμάτων; Όσα αντιδιαβρωτικά έργα και αν γίνουν, ένα μέρος των εκτάσεων θα ερημοποιηθεί και η φύση δεν θα ξαναβρεί την πρότερη ισορροπία της. Θα οδεύσει σίγουρα σε μια νέα, αλλά δεν θα είναι η προηγούμενη και λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας δεν έχει ελπίδες να επιστρέψει σε κάποια αντίστοιχη. Η νέα θα είναι υποβαθμισμένη. Και το φαινόμενο της κλιματικής καταστροφής θα ενταθεί. Απουσία των δέντρων για να πιούν το νερό της βροχής, τα φράγματα θα μπορέσουν να συγκρατήσουν μικρή ποσότητα από αυτό. Το μεγαλύτερο όμως μέρος τελικά θα βρει τάχιστα το δρόμο προς την θάλασσα, αφού πρώτα πλημμυρίσει τις διάφορες πεδινές περιοχές και φυσικά τις πόλεις τσιμέντου όπου δεν δίδεται δίοδος στο νερό προς το έδαφος. Έτσι θα ελαττωθεί και η ποσότητα νερού στους υδροφόρους ορίζοντες. Θα αυξηθεί η ξηρασία. Οι κλιματικές ακρότητες θα αυξηθούν, σαν να μην έφτανε η έντασή τους λόγω της συνολικής κλιματικής καταστροφής που διαπράττουμε στον πλανήτη. Το δάσος, ρυθμιστικό στοιχείο του κλίματος, λείπει. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα άνθρωποι που εισέπνευσαν τα σωματίδια – χιλιάδες τον αριθμό – θα αποκτήσουν αναπνευστικά προβλήματα, θα αυξηθούν οι αλλεργίες, θα υποβαθμισθεί η ποιότητα ζωής της τοπικής αλλά και ευρύτερης περιοχής. Άνθρωποι που έχασαν την ελπίδα τους, ή θα την χάσουν σταδιακά, θα μεταναστεύσουν στις πόλεις ελαττώνοντας ακόμα περισσότερο τον ελληνικό παραγωγικό τομέα και αυξάνοντας τον «παρασιτικό», μη παραγωγικό και άνεργο, αστικό πληθυσμό. Έτσι, μέσα στην ανυπολόγιστης ηθικής, κοινωνικής αλλά και χρηματικής αξίας περιβαλλοντική καταστροφή, δίπλα στους νεκρούς, έρχεται να προστεθεί μια κρυφή αλλά σημαντική οικονομική καταστροφή. Και για μια ακόμα φορά θα προσπαθούμε να επουλώσουμε πληγές, βλέποντας πόσο λιγότερο θα μας κόστιζε (ακόμα και χρηματικά) η πρόληψη και η υιοθέτηση άλλων συνολικών πολιτικών, αντί της σημερινής. Και θα κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας και ο κόσμος, σε μια χώρα με κοντοπόδαρη μνήμη, θα συνεχίσει να ξεχνάει – είναι πιο εύκολο να ζει στην εικονική πραγματικότητά του marketing και του lifestyle, όπου νομίζει ότι όλα είναι καλά καμωμένα.
Όλα αυτά τα εγκλήματα έχουν υπαίτιους. Και δεν είναι μόνο οι πιθανοί εκούσιοι υπαίτιοι που έβαλαν την φωτιά με το χέρι τους. Είναι οι καθοδηγητές τους αλλά και οι ακούσιοι μαζικοί εγκληματίες που σήμερα, με περισσό θράσος, ζητούν την ψήφο μας στις επερχόμενες εκλογές. Οι άνθρωποι που άφησαν τον κρατικό μηχανισμό να μαραζώσει αντί να τον θρέψουν ν’ αναπτυχθεί και να είναι ικανός να αντιμετωπίζει καταστροφές - ακόμα και φυσικές, οι άνθρωποι που παρουσιάζουν έλλειμμα οργάνωσης αλλά έχουν το θράσος να υποστηρίζουν πως μπορούν να κυβερνήσουν τον τόπο, οι άνθρωποι που κάθε πέντε του μηνός αραδιάζουν ψέματα, στις δεκαπέντε δεν πράττουν τίποτε και στις είκοσι συγκαλύπτουν ώστε στις πέντε του επόμενου να αραδιάσουν τα ίδια σε μια χειραγωγημένη μάζα με μνήμη χρυσόψαρου. Οι άνθρωποι που ενώ εξελέγησαν με σημαία την ρομφαία της τιμωρίας και της μηδενικής ανοχής, εκλιπαρούν τώρα τον λαό να μην τους τιμωρήσει για την αδράνεια και την αδιαφορία τους, για τα εγκλήματα έναντι ανθρώπων και κράτους για τα οποία είναι απόλυτα συνυπεύθυνοι. Για το αίμα των ανθρώπων που κυλά και στα δικά τους χέρια. Το σημερινό θρασύ, ανίκανο και εγκληματικό κυβερνητικό επιτελείο, εντελώς πέρα απo πολιτικές πεποιθήσεις, δεν αξίζει στους ανθρώπους που έδωσαν με αυταπάρνηση την μάχη για να προστατεύσουν όσα αυτό δεν προστάτευσε με τις ενέργειές του. Δεν αξίζει να λάβει ούτε καν την δική του, προσωπική ψήφο. Δυστύχημα πως θα λάβει περισσότερες και το αίμα θα κυλήσει σε περισσότερα χέρια, ενώ αυτό θα νίπτει πλέον τας χείρας. Και η τίση για μία ακόμη φορά δεν θα έρθει. Η τραγωδία, αλίμονο, θα μείνει χωρίς λυτρωτικό επίλογο, ενώ το θράσος και το ψέμα θα επιβραβευθούν.