Φρεντς

Στο «γυμνό ήλιο» ο Ασίμωφ πραγματεύεται έναν κόσμο όπου η ανθρώπινη επαφή είναι σχεδόν μηδενική. Οι συγκεκριμένοι απόγονοι των ανθρώπων αποστρέφονται την οποιαδήποτε φυσική παρουσία ανθρώπου, ή άλλου έμβιου όντος δίπλα τους, και η όποια επικοινωνία γίνεται εικονικά, μέσα από τηλεοράσεις διασυνδεδεμένες αναμεταξύ τους. Μέσα από το διαδίκτυο. Μέσα από ένα κάποιο… σκάιπ!

Υπάρχουν ώρες που τρομάζεις κατά πόσο θα αποδειχθεί προφητικός και ένα μέρος της ανθρωπότητας θα καταλήξει σε αυτή την κατάσταση. Είναι απόλυτα λογικό να επικοινωνείς με απομακρυσμένους φίλους και συγγενείς με το σκάιπ, αλλά πόσο λογικό είναι να επικοινωνείς με μέιλ, με φέισμπουκ και με άλλα «εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης» με ανθρώπους που είναι αρκετά κοντά σου και όμως είτε δεν τους έχεις δει ποτέ, είτε τους βλέπεις μια φορά το χρόνο, και αν;

Πόσο λογικό είναι η κοινωνική δικτύωσή σου να περνά μέσα από το διαδίκτυο; Και αν και περισσότερο τρομάζεις με τη νέα γενιά που φαίνεται να έχει μεταβάλλει «το  δίκτυο» σε προέκταση του εαυτού της, υπάρχουν φορές που ακόμα κι εσύ αναρωτιέσαι πώς γίνεται να καταλήγεις να αρέσκεσαι σε πέντε δέκα μέιλ και να μην έχεις δει πραγματικούς φίλους σου εδώ και πολύ καιρό. Όχι, φρέντς δεν έχεις, αλλά πόσο αλήθεια ακόμα κι εσύ αισθάνεσαι ορισμένες φορές ότι αποξενώνεσαι, ότι το διαδίκτυο γίνεται σχεδόν μια «κοινωνική μονοδραστηριότητα»; Και πως τρομάζεις όταν βλέπεις ανθρώπους που ενώ δεν έχουν πρόβλημα «διαδικτυακής κοινωνικοποίησης», αισθάνονται δυσκολία να επικοινωνήσουν με τους ανθρώπους γύρω τους, στον φυσικό τους κόσμο.

Ο «γυμνός ήλιος» σε χτύπησε λίγο άσχημα από προχτές που τον θυμήθηκες, όπως και μερικά άλλα βιβλία, για διάφορους λόγους. Το «όνομα του ρόδου» ας πούμε, μετά από μια συζήτηση – μέιλ – περί του ποιος θέλει ποιους στενοχωρημένους, χωρίς γέλιο. Και πάει λέγοντας. Κι όλα αυτά, αφού είχες ήδη πάει να αγοράσεις ένα βιβλίο για τον αναδεχτό σου, και συνειδητοποίησες πως τα ράφια του βιβλιοπωλείου ήταν άδεια από λογοτεχνικά. Άδεια χαρακτηρίζονται όταν βρίσκεις πενήντα το πολύ βιβλία σε μια βιβλιοθήκη που χωρούσε σίγουρα τα δεκαπλάσια.

Και το παραδιπλανό βιβλιοπωλείο κλειστό. Και τα δύο κοντά σε σχολείο. Και πριν μερικά χρόνια αναρωτιόσουν πώς γίνεται να κλείνει άλλο ένα βιβλιοπωλείο απέναντι από σχολείο, και στη θέση του να ανοίγει κατάστημα κινητής τηλεφωνίας ενώ σε ακτίνα εκατό μέτρων υπάρχουν άλλα δύο. Βιβλιοπωλεία καθόλου! Σε ακτίνα πεντακοσίων και βάλε…

Αυτό πάλι είναι σύμφωνο με τους «νόμους της αγοράς»; Βέβαια, τα παιδιά σήμερα είναι με ένα κινητό στο χέρι από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού, ενώ από βιβλία…

Δημοτικό είναι το απέναντι σχολείο παρεμπιπτόντως! Δεν έχει σημασία που και εσύ αλλά και η ιατρική επιστήμη διαφωνείτε κάθετα με αυτό, οι γονείς αδιαφορούν για την επιχειρηματολογία σας. Και η κοινωνία ολόκληρη. Οι εταιρίες κινητής να δεις!

Εν τέλει, πριν αποδιώξει ο άνθρωπος τον συνάνθρωπο απεδίωξε τα βιβλία. Οπότε δεν έμαθε ποτέ για το «γυμνό ήλιο» για να σκεφτεί τις προεκτάσεις και τις πιθανότητες. Θα μου πεις, εδώ και που ακούει τα επιχειρήματα της ιατρικής, αδιαφορεί. «Σ’ εμένα δε θα συμβεί ποτέ αυτό, μόνο στους άλλους και θα θλίβομαι γι’ αυτούς!»

Τώρα, αλήθεια, τί σε έπιασε και γράφεις κατεβατά που κάποιοι άλλοι ίσως διαβάσουν, στερώντας τους χρόνο από την πραγματικότητα; Ακαδημαϊκή η ερώτηση… Άλλωστε ούτε πολλούς περιμένεις να σε διαβάσουν, αλλά ούτε και στην τελική θα ήθελες να το κάνουν ως «κοινωνική δραστηριότητα». Αλήθεια πάντως, υπάρχουν στιγμές που αισθάνεσαι πως το διαδίκτυο σου κλέβει ακόμα κι εσένα πάρα πολύ χρόνο από την πραγματικότητα. Παρότι έχεις ελαττώσει κατά πολύ το χρόνο που του αφιερώνεις και παρότι φρεντς δεν έχεις και δεν σκοπεύεις να αποκτήσεις…