Τετάρτη 8 Φεβρουαρίου 2006

Περι εκπαίδευσης

Ωραία. Ανοίξαμε όλα τα θέματα (μήπως να βάλουμε και ένα πανελάκι σαν αυτά των ειδήσεων για να συζητήσουμε; :ppp). Αρχικά ξεκίνησα να γράφω ένα comment και τελικά.. κατέληξα σε νέο post… να μην γκρινιάζει και ο Μαύρος Γάτος….

Το ενδιαφέρον βέβαια είναι ότι όσο και αν συμφωνοδιαφωνήσατε, τελικά συμφωνήσατε! Όντως λοιπόν, όπως είπα δεν είναι χαζοί, είναι αδιάφοροι. Και όντως φταίμε εμείς.
Γιατί;
Γιατί απλά υπάρχει η νοοτροπία: «Έτσι είναι, κατάλαβέ το!» Αυτό προσπαθώ να πω τόσο καιρό, σε τόσα διαφορετικά θέματα, και με τόσους διαφορετικούς τρόπους: Η σιωπή μας είναι το χειρότερο πράμα.

«Έτσι είναι, πρέπει να αλλάξει» και συνεπώς, όσο περνά από το χέρι μου θα αλλάξει, τουλάχιστον στον δικό μου μικρόκοσμο. Και αν αλλάξει και στον δικό σου που συμφωνείς μαζί μου και βλέπεις μπροστά σου αντί να εθελοτυφλείς, και στου παραδίπλα που μας σιγοντάρει, τελικά θα αρχίσει να αλλάζει παντού. Αυτό δεν είναι το νόημα; Έτσι δεν έγιναν όλες οι επαναστάσεις του παρελθόντος; Από μικρές μερίδες που τις ακολούθησαν λαοί; Γιατί ακόμα και εμείς που βλέπουμε το πρόβλημα εθελοτυφλούμε; Γιατί βολευόμαστε και αδιαφορούμε για την κατάσταση;

Θέλουν το πτυχίο γιατί τους ζητιέται; Εγώ όμως είμαι αντίθετος στην απαξίωση των πτυχίων και ακόμα περισσότερο στην απαξίωση των επιστημόνων. Και εκτός των άλλων το πτυχίο δεν είναι απλά χαρτί, σημαίνει ακριβώς ότι έχουν την κριτική σκέψη. Αν λοιπόν δεν την έχουν τότε σε λίγο θα ζητιέται και δεύτερο (που ήδη ζητιέται) και τρίτο πτυχίο. Άρα πάλι σε σφάλμα θα καταλήξουμε. Συνεπώς όσο και να το θέλουν δεν πρέπει να το πάρουν έτσι. Συμφωνούν δεν συμφωνούν με τις θεωρίες μου, εγώ είμαι ο καθηγητής και αυτοί οι φοιτητές. Και αυτή η διάκριση σημαίνει ότι θα γίνει αυτό που θα πω εγώ και όχι αυτό που θέλουν αυτοί.

Στο εξωτερικό τους κόβουν. Ναι έχετε δίκιο. Γιατί εμείς στην Ελλάδα έχουμε χάσει την έννοια της ελευθερίας και την έχουμε αναγάγει σε ασυδοσία. Αυτή η υπέρμετρη «ελευθερία» είναι που καταστρέφει τα εκπαιδευτικά μας ιδρύματα και όχι οι ίδιοι οι καθηγητές. Ας δούμε κάποτε την πραγματική αιτία και όχι τις αφορμές.

Θα συμφωνήσω με την Μαριλίνα ότι η εκπαίδευση πρέπει να είναι «ελκυστική». Όμως απλά θα ήθελα να τονίσω ότι άλλο το ελκυστική και άλλο το «παιγνίδι», γιατί πολλή παραφιλολογία έχει ακουστεί τώρα τελευταία. Η εκπαίδευση δεν είναι παιγνίδι. Δεν είναι ούτε δουλειά, αλλά δεν πρέπει να την συγχέουμε και με παιγνίδι. Είναι εκπαίδευση. Μόνη της. Ειδική κατηγορία. Γιατί αν την παρουσιάσουμε στο παιδί σαν παιγνίδι, άντε μετά να του δείξουμε την διαφορετική «σημαντικότητα» που έχει αυτό το παιγνίδι από τα άλλα. Η εκπαίδευση θέλει ζόρισμα, παίδεμα όπως πολύ σωστά αναφέρατε όλοι σας. Το παιγνίδι όμως που ζορίζει, το παιδί το παρατάει. Άρα μόλις θα προσπαθήσουμε να το στριμώξουμε, αφού θα το έχουμε πείσει ότι η εκπαίδευση είναι παιγνίδι, θα αντιδράσει άσχημα.

Και Δέσποινά μου, κάνεις λάθος. Πολλοί είπαν στους φοιτητές και για αξίες, και για νόημα και για όλα αυτά. Επειδή όμως αυτά σημαίνουν ξεβόλεμα, προτίμησαν να ακούσουν την ροή της μάζας που πάει προς το βόλεμα. Για να κρατηθούν στον άλλο δρόμο πρέπει οι γονείς να δείξουν πυγμή και να επιβάλουν την σωστή εκπαίδευση. Για πραγματική εκπαίδευση μιλάω έτσι; Όχι για συγκεκριμένο είδος γνώσεων, για μόρφωση, για ανάπτυξη της κριτικής σκέψης. Μετά τα παιδιά βρίσκουν μόνα τον δρόμο τους. Όπως είπα και νωρίτερα λοιπόν, αν γίνουμε όλοι εμείς πολλοί μικροί Ρόμπιν Γουίλιαμς, τότε κάτι θα αρχίσει να αλλάζει!

Το θέμα τώρα των ιδιωτικών πανεπιστημίων είναι πολύ μεγάλο. Όσον αφορά στην συσχέτισή του με το συγκεκριμένο θέμα, και πάλι πρέπει να αναφέρουμε ότι έτσι «χτυπάμε» την αφορμή και όχι την πραγματική αιτία του προβλήματος. Και επειδή έχουμε ευαγγελίσει πολύ τον ιδιωτικό τομέα στην Ελλάδα (όπως και το εξωτερικό, μα καλά τόσο χάλια ιδέα έχουμε για τους εαυτούς μας; Δεν αυτοκτονούμε καλύτερα;) ας σκεφτούμε ορισμένα απλά πραγματάκια:
1) Ο ιδιωτικός τομέας, άρα και τα πανεπιστήμια, ως σκοπό έχουν τα κέρδη. Όχι την εκπαίδευση. Δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι θα κάνουν σωστά την δουλειά τους.
2) Ο ιδιωτικός τομέας, επειδή ακριβώς έχει ως στόχο τα κέρδη, είναι ευάλωτος στα μεγάλα συμφέροντα. Το γεγονός ότι και ο δημόσιος τομέας διαφθείρεται από αυτά μπορεί να έχει επίπτωση στο προσωπικό, αλλά ποτέ στους εκπαιδευόμενους, αφού ο στόχος εκεί παραμένει η εκπαίδευση και όχι το κέρδος.
3) Ο ιδιωτικός τομέας δεν ανέχεται «ζημιογόνες» επενδύσεις. Αν σκεφτεί κανείς ότι το κόστος ανά φοιτητή, ανά έτος, είναι γύρω στα 3000 ευρά, για ένα απλό εργαστήριο χημείας, θα ήθελα να ήξερα ποιος θα επενδύσει σε τέτοια σχολή και ακόμα περισσότερο ποιος γονέας θα είχε τα χρήματα να υποστηρίξει τα παιδιά του, σε ένα τμήμα πολυτεχνικό για παράδειγμα, όπου το μέσο κόστος ανά φοιτητή, ανά έτος είναι γύρω στα 6000 ευρά (ή και παραπάνω) και συνεπώς τα δίδακτρα θα πρέπει να είναι μεγαλύτερα! Εκτός και αν τελικά την πληρώσει η «ποιότητα της εκπαίδευσης»... εύκολο θύμα...
4) Ας μην ξεχνάμε ότι αποδεικτικό της εκπαίδευσης δεν υπάρχει. Ακόμα και για τον ιδιωτικό φορέα το μόνο αποδεικτικό είναι το πτυχίο. Μάλιστα, στην πράξη, ο ιδιωτικός τομέας θέλει να είναι όλοι πτυχιούχοι. Και η επαγγελματική αποκατάσταση των πτυχιούχων του δεν στηρίζεται στις γνώσεις, αλλά στις διασυνδέσεις των ιδιοκτητών των εκπαιδευτηρίων με άλλους «ιδιωτικούς φορείς». Συνεπώς τελικά ο ιδιωτικός φορέας δεν εξασφαλίζει την ορθή εκπαίδευση.

Ακόμα θυμάμαι μια χαρακτηριστική φράση ενός από τους καλύτερους καθηγητές που γνώρισα ποτέ μου, ο οποίος φυσικά ήταν του ιδιωτικού και όχι του δημόσιου τομέα: «Όλα αυτά που ρωτάς είναι πολύ καλά αλλά μου τρως χρόνο. Ούτε το φροντιστήριο ενδιαφέρεται να σε κάνει να μάθεις, αλλά ενδιαφέρεται να σε κάνει να περάσεις στις εξετάσεις, αλλά ούτε και οι συμμαθητές σου. Αν θες λοιπόν, για να μην τρως το χρόνο από το φροντιστήριο και τους συμμαθητές σου, περίμενε να τελειώσουμε το μάθημα και μετά καθόμαστε μέχρι τα μεσάνυχτα να σου εξηγήσω τις απορίες σου». Η απάντησή μου βέβαια ήταν: «Γιατί πρέπει να τους βάλεις να μάθουν παπαγαλία 30 τρόπους και όχι να τους μάθεις τον μηχανισμό, ώστε να μάθουν ένα μόνο πράγμα αλλά να μπορούν να αντιμετωπίσουν και τα 30 προβλήματα και ακόμα περισσότερα που ίσως ανακύψουν;» και η δική του απάντηση: «Γιατί αυτό δεν θα έφερνε τα αναμενόμενα χρήματα τελικά στο φροντιστήριο. Δεν είναι πολιτική δική μου. Είναι πολιτική όλων των φροντιστηρίων της χώρας». Μήπως τελικά ευθύνεται περισσότερο ο ιδιωτικός φορέας για το κατάντημά μας απ’ ότι ο δημόσιος; Μήπως ο ιδιωτικός φορέας έσπρωξε εκεί την κατάσταση με σκοπό την εντατικοποίηση του ελέγχου στη μάζα;

Οπότε KV μου, αυτό ακριβώς είναι το θέμα. Όπως το έθεσες: Τι κάνουμε εμείς; Μιλάμε; Φωνάζουμε; Υποδεικνύουμε; Ή βολευόμαστε στο «έτσι είναι» μας και αδιαφορούμε; Σε εμάς πέφτει το βάρος, και εμείς πρέπει, εφόσον θεωρούμαστε οι διδάσκαλοι της επόμενης γενεάς, να συμπεριφερθούμε σωστά. Πρέπει εμείς, για εμάς, να είμαστε σωστοί και ας μην είναι οι άλλοι. Και λίγο-λίγο κάτι θα γίνει. Πρέπει να αντιδράσουμε, και ως εκπαιδευτικοί αλλά και ως γονείς, στην αδιαφορία που προσπαθούν να μας εμφυτεύσουν, να απαιτήσουμε περισσότερο χρόνο για την οικογένειά μας (άλλο ένα από τα «κακά» της καταδυνάστευσης του πολίτη από τον ιδιωτικό τομέα, χρόνος για να ασχοληθεί με το παιδί του: μηδέν) και να ασχοληθούμε με την επιμόρφωση της νέας γενιάς, όλοι μαζί. Γιατί το παιδί στο σπίτι μαθαίνει να σκέφτεται, την ώρα που μιλάει και παίζει με την μάνα και τον πατέρα του όταν είναι μικρό, την ώρα που εμείς την έχουμε δώσει στην babysitter. Την ώρα που μας έχουν στερήσει στο όνομα του κέρδους. Γιατί ο ιδιωτικός τομέας, όπως εκφράζεται σήμερα και χωρίς κανένα έλεγχο από την πολιτεία, μπορεί να δουλεύει καλύτερα και να αποδίδει στην κοινωνία όπως πρέπει, αλλά σε ατομικό επίπεδο έχει καταστρέψει τους ανθρώπους. Και συνεπώς καταστρέφοντας τις μονάδες, καταστρέφεις την κοινωνία. Να σημειωθεί ότι δεν είμαι εναντίων του ιδιωτικού φορέα, εν γέννη, αλλά είμαι και θα είμαι κατάφορα εναντίων του ανεξέλεγκτου ιδιωτικού φορέα.

Επιτέλους, ας πάρουμε την ζωή μας στα χέρια μας και ας μην είμαστε απλά κινούμενα πιόνια που γεννήθηκαν και προάγουν τον πλούτο ορισμένων μέχρι να πεθάνουν. Δεν χρειαζόμαστε αστυνόμο για να δράσουμε σωστά, η φύση μας προίκισε με μυαλό, ας το βάλουμε σε λειτουργία. Πολύ το σκουριάσαμε.

ΥΓ: Στην Ελλάδα αναλωνόμαστε στο να κατηγοριοποιούμαστε σε φατρίες: του ιδιωτικού - του δημοσίου, της δεξιάς - της αριστεράς, των «πιστών» - των άθεων. Είναι και αυτός ένας τρόπος ελέγχου δεν λέω. Πετυχαίνει. Κάποτε ελπίζω να ξυπνήσουμε ΚΑΙ από αυτόν τον λήθαργο.

15 σχόλια:

  1. Σου δίνω συγχατηρήρια για το post σου!!! Ειλικρινά σε χειροκροτώ!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανώνυμος8/2/06 1:40 μ.μ.

    Oχι, Ο ιδιωτικός φορέας δεν μας έφερε σε αυτή την κατάσταση...η κυβέρνηση μας έφερε (εδώ και πολλά χρόνια...δεν θα καθήσω να ψάξω πώς ξεκίνησε, από ποιο κόμμα κτλ...όλοι τα ίδια κάνουν). Η κυβέρνηση μας θέλει κοιμισμένους για να μπορεί να μας χαλιναγωγεί...
    Ο ιδιωτικός φορέας μια χαρά κινείται...μάλιστα οι καθηγητές του ιδιωτικού είναι υποχρεωμένοι να ασχοληθούν με τους μαθητές, να τους εξηγήσουν, να τους διδάξουν...βέβαια κάθε ιδιωτικός φορέας είναι επιχείρηση, συμφωνώ αλλά κάποιο κομμάτι του κάνει πολύ σωστά τη δουλειά του! και κάποιο άλλο όχι... στο χέρι του καθενός είναι να ψάξει...

    τώρα όσον αφορά συγκεκριμένα στα ιδιωτικά πανεπιστημια, αν ελέγχονται από το υπουργείο παιδείας λογικά (και λέω λογικά γιατί στην Ελλάδα ποτέ δεν ξέρεις τί γίνεται) θα υπάρχει ένα σωστό επίπεδο σπουδών. (μέχρι πρότινος ελέγχονταν από το υπουργείο εμπορίου...δεν ξέρω αν άλλαξε κάτι...). Και πάλι θεωρώ ότι ορισμένα προσφέρουν καλό επίπεδο σπουδών. Αλλά είναι πιο σωστό να ελέγχονται από το υπουργείο παιδείας. Απλά το μειονέκτημα των ιδιωτικών δεν είναι στα μαθήματα που προσφέρουν αλλά στην ευρύτερη εμπειρία που λαμβάνει ο φοιτητής. Να εξηγήσω...στο Ελληνικό πανεπιστήμιο ο φοιτητής έρχεται σε επαφή με πολύ κόσμο, με διαφορετικά κόσμο, και αν θέλεις έρχεται σε επαφή με όλες τις τάξεις της Ελληνικής κοινωνίας και όλες τις ιδέες. Ε, στο ιδιωτικό τα παιδιά είναι πιο λίγα και λίγο πολύ όλα ευκατάστατα (πως αλλιώς θα πλήρωναν τα δίδακτρα;) οπότε ο φοιτητής έρχεται σε επαφή με μια μεμονομένη ομάδα/ τάξη της Ελληνικής κοινωνίας.

    Η Δέσποινα και η KV μια χαρά τα λένε, η νεολαία έχει πρόβλημα γιατί δεν έχει κάποιο πραγματικό στόχο για να παλέψει...και δεν είναι ότι απλά δεν θέλει να ξεβολευτεί...είναι ότι ακόμη και αν ξεβολευτεί ΔΕΝ θα κερδίσει τίποτα! Άρα γιατί να το κάνει;;

    Αυτή η νοοτροπία είναι ΠΟΛΥ δύσκολο να αλλάξει...και αλλάζει με γενική παιδεία που ξεκινάει από το σπίτι (συμφωνώ) αλλά χρειάζεται χρόνο. Βέβαια όλοι μπορούμε να προσπαθήσουμε,έχεις δίκιο.

    Το θέμα τώρα με το πόσο ασχολούνται (η καλύτερα έχουν χρόνο να ασχοληθούν) οι γονείς με τα παιδιά τους δεν είναι εύκολο...έτσι όπως έχουμε καταντήσει, πρέπει να έχουμε χρήματα για να ζήσουμε, και όταν δουλεύουν και οι δύο γονείς, τα πράγματα είναι σκούρα...άσε που όλο και ακριβαίνει η ζωή...πώς να τα βγάλει πέρα ένα ζευγάρι αν δεν δουλεύουν και οι 2 γονείς; (και δεν ξέρω και τί ώρα γυρίζουν σπίτι τους...)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ο φοιτητής στην Ελλάδα θέλει να είναι τούβλο. Θέλει να μην κοπιάζει για τίποτα είτε φοιτά, είτε μαθητεύει, είτε αργότερα πιάσει δουλειά. Δεν φταίει το κράτος, ούτε οι εκάστοτε κυβερνήσεις. Ούτε οι γονείς του φταίνε γιατί σε γενικές γραμμές και ο γονιός που ξημεροβραδιάζεται στη δουλειά και έχει και 3 δουλειές, το κάνει για να εξασφαλίσει καλύτερη ζωή στο παιδί του. Ο φταίχτης είναι ένας και μοναδικός. Είναι ο ίδιος ο φοιτητής που δεν ιδρώνει το αυτί του, που δεν θέλει να γίνει κάτι αλλά προτιμάει να είναι μέρος της μάζας. Οι σημερινοί φοιτητές του ωχαδελφισμού είναι οι αυριανοί υπάλληλάκοι αυτής της χώρας.

    Οι καθηγητές στην Ελλάδα δεν προετοιμάζονται για να μπούνε στην τάξη. Χέστηκαν!. Οσοι ενδιαφέρονται να κάνουν καλό μάθημα είναι νέοι που δεν τους αλλοίωσε ακόμη η στεγνή πραγματικότητα.

    Εχω διδάξει σε φτωχογειτονιές της Αγγλίας. Εκεί τα παιδιά δεν έχουν από ένα κινητό στο χέρι, έχουν μιά σύριγγα στο μπράτσο. Εν τούτοις τα περισσότερα απο αυτά δείχνουν πιό πολύ ενδιαφέρον απο τα τούβλα των δικών μας ΑΕΙ. Και οι γονείς τους που είναι πόρνες ή φτωχοί μεροκαματιάρηδες έχουν πιό πολύ σθένος και αντοχή να στείλουν τα παιδιά τους στο σχολείο προετοιμασμένα για να γλυτώσουν τη δική τους ζωή.

    Στην Ελλάδα, ο καθηγητής που στις εξετάσεις έχει μεγάλο ποσοστό αποτυχίας η τάξη του, διώκεται τελικά. Ετσι βλέπεις θέλουν τα φοιτητάκια..
    Παιδιά! Θα βουλιάξουμε σαν χώρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ανώνυμος8/2/06 4:02 μ.μ.

    Μισό λίγο γιατί πολύ σε άλλους ρίχνουμε το φταίξιμο. Πόσοι φοιτητές παίρνουν το πτυχίο τους κανονικά; Πόσοι φοιτητές πήγαν πανεπιστήμιο με πραγματική όρεξη να δουλέψουν; Πόσοι φοιτητές κάνουν αυτό που τους αρέσει; Πόσοι φοιτητές ΑΞΊΖΟΥΝ να είναι στα ΑΕΙ;

    Όλα τα παιδιά πάνε για εξετάσεις ΑΕΙ και τα ΤΕΙ τα βάζουμε σαν back-up αν δεν περάσουμε. Κάθε γονιός ονειρεύεται το γιόκα / κοράκλα του δικηγόρο, ιατρό, αρχιτέκτονα κ.α.

    Πόσοι μπορουν; Πόσοι θέλουν (πραγματικα); Πόσοι εχουν καταλάβει τι ειναι επαγγελματικός προσσανατολισμός; Πόσοι κοιτάνε την καρδιά τους (αντί το πορτοφόλι / κοινωνική θέση) για να αποφασίσουν τι θα κάνουν;

    Αν πραγματικά θέλεις, και διαβάζεις, και τελειώνεις στην ώρα σου, και σωστός επιστήμονας / επαγγελματίας γίνεσαι, και επιτυχημένος, και οικονομικά άνετος, και, τέλος, συναισθηματικά ικοναποιημένος!

    Όποιος δεν θέλει, έξω! Είπε ο μπαμπάς / μαμά να γίνει; αυτο; Και ποιος τους είπε οτι η ζωή σου τους ανήκει;
    "Θέλω να γίνω γιατρός", λέει. Ρωτάει όμως αν μπορεί; Αν δεν μπορεί, ας κάνει στην άκρη για αυτούς που μπορούν!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Συμφωνούμε, διαφωνούμε, όλοι αναγνωρίζουμε το πρόβλημα, είναι εντυπωσιακό πως όλοι είχαμε έντονη άποψη... ΑΛΛΑ όσο και να το συζητάμε, θα παραμείνει πρόβλημα ... Ευθύνες έχουν όλοι (ΕΚΤΟΣ ίσως από μια νεολαία που μεγαλώνει με λάθος δεδομένα) και ... δυστυχώς η παιδεία είναι απλά the top of the iceberg..

    Με κίνδυνο να "ακουστεί" [;-)] υπερβολικό αυτό που γράφω ... μήπως θα έπρεπε να συζητάμε λύσεις αντί να δεχόμαστε δεδομένα;;; Ξέρω, είμαστε σε ένα μπλόγκ (and a very nice one too) και ξέρω δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι εμείς οι 5, 10, 100 (check your counter Darth)... Αλλά, κάνει κάτι κανείς;;;;;;;;;;;; Μήπως η λύση είναι τελικά bottom-up process ???

    Darth, [επίσης με κίνδυνο να παραξηγηθώ] ωραίο το πόστ σου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. 1) Αν ο ιδιωτικός φορέας ενδιαφέρεται για το πώς θα πάρει περισσότερα χρήματα, σίγουρα δεν κάνει την βέλτιστη εκπαίδευση. Χρησιμοποιεί, όπως σε όλες τις περιπτώσεις που λαμβάνουν υπ’ όψη τους οικονομικά κριτήρια, την βέλτιστη «οικονομική» λύση. Η ποιότητα και το είδος των γνώσεων λοιπόν καθορίζεται από το σημείο μεγιστοποίησης των κερδών.
    2) Αν ο ιδιωτικός φορέας απολύει ανθρώπους επειδή εξέφρασαν διαφορετική άποψη από αυτή των εργοδοτών, δεν είναι αξιόπιστος. (πραγματικό γεγονός – ονόματα, ιδρύματα δεν θίγουμε)
    3) Αν ο ιδιωτικός φορέας απαιτεί από τους εργαζόμενους να παραβαίνουν το ωράριό τους σε καθημερινή βάση και να μένουν στον χώρο εργασίας 10-12 ώρες με το έτσι θέλω, χωρίς να έχουν τίποτε να κάνουν, απλά να είναι εκεί, και χωρίς να τους πληρώνει υπερωρίες τότε σίγουρα δεν δουλεύει καθόλου σωστά. (πραγματικό γεγονός – ονόματα, εταιρίες δεν θίγουμε)
    4) Αν ο ιδιωτικός φορέας απαιτεί εξαναγκαστική υπερωρία από τους εργαζομένους του, καθώς και δουλειά το ΣΚ, χωρίς να την καταγράφει και χωρίς να τους αποζημιώνει τότε σίγουρα καταπατά τα δικαιώματά τους (πραγματικό γεγονός – ονόματα, εταιρίες δεν θίγουμε)
    5) Όταν οι εκπρόσωποι του ιδιωτικού φορέα θεωρούν τις απολύσεις και τους ελαττωμένους μισθούς (στην Ελλάδα του σήμερα!!, που ανάθεμά με αν πάνε παρακάτω!!) ως μέτρο ελάττωσης της ανεργίας, τότε ο ιδιωτικός φορέας δεν λειτουργεί ορθά
    6) Όταν οι εκπρόσωποι του ιδιωτικού φορέα ζητούν την άνευ όρων κατάργηση του ωραρίου, χρησιμοποιώντας την έκφραση «ελαστικό ωράριο», σε συνδυασμό με τα 2 & 3 τότε αναρωτιέμαι γιατί ενδιαφερόμαστε να ζήσουμε και δεν μπαίνουμε στο matrix να ησυχάσουμε.

    Το γεγονός ότι ορισμένοι κάνουν σωστά την δουλειά τους στον ιδιωτικό τομέα δεν σημαίνει ούτε ότι ο ιδιωτικός τομέας είναι σωστός, ούτε ότι δεν υπάρχουν αντίστοιχα ευσυνείδητοι άνθρωποι στον δημόσιο τομέα ή στο ελεύθερο επάγγελμα ή οπουδήποτε αλλού. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ορθό ή λάθος. Και τα δύο είναι ορθά αρκεί όλοι μας, είτε του ιδιωτικού, είτε του δημοσίου, να αποκτήσουμε συνείδηση. Το άσχημο σε κάθε περίπτωση είναι ότι: η συνείδηση του ιδιωτικού καθορίζεται από τα χρήματα (πράγμα που πρέπει να αναιρεθεί) ενώ η συνείδηση στο δημόσιο καθορίζεται από την παιδεία του κάθε εργαζόμενου.

    Δεν έχει σημασία ο φορέας και η φατρία ή οτιδήποτε άλλο. Σημασία έχει η συνείδηση. Όταν αυτή υπάρχει είναι όλα σωστά καμωμένα. Απλά συνήθως, χωρίς όμως αυτό να είναι νόμος, χρήματα και συνείδηση δεν συμβαδίζουν.

    Ο φοιτητής στην Ελλάδα δεν είναι τούβλο, απλά είναι βολεμένος. Αλλά έτσι τον έμαθαν τα φροντιστήρια. Άλλη χαρακτηριστική φράση ενός από τους φροντιστηριακούς καθηγητές ήταν: «Μέχρι να μπεις είναι το θέμα, μετά το σύστημα θα σε βγάλει.. σε 5, σε 10 χρόνια, δεν έχει σημασία». Ας αναλογιστούμε λίγο, όλοι μας περάσαμε από τα θρανία. Η δική μου εμπειρία από το σχολείο μου ήταν ότι οι καθηγητές μας μιλούσαν στα παιδιά. Αυτά όμως αδιαφορούσαν να ακούσουν νουθεσίες. Περισσότερο από το να ακούσουν το μάθημα το οποίο ούτως ή άλλως θα το μάθαιναν στα φροντιστήρια οπότε γιατί να ασχοληθούν; Στα φροντιστήρια που η νοοτροπία ήταν «να περάσεις». Αυτό ήταν το απτό κριτήριο, αυτό έβαζαν ως στόχο. Λογικό δεν είναι οι καθηγητές να απογοητευτούν; Αφού ο γονέας ήθελε να στείλει το παιδί του φροντιστήριο και το παιδί έλεγε «χέσε με δάσκαλε θα τα μάθω από εκεί» γιατί να ενδιαφερθούν οι καθηγητές του; Αίτιο – αιτιατό. Το δεύτερο είναι φανερό. Αν όμως δεν πας λίγο παραπέρα για να δεις το πρώτο, δεν μπορείς κα καταλάβεις την μεγάλη εικόνα και να δώσεις λύση.

    [Καλώς ή κακώς, στην οικογένειά μου υπάρχουν 4 εκπαιδευτικοί, διαφόρων βαθμίδων, και αντιμετωπίζουν την νεολαία με τον ίδιο τρόπο, με μεράκι αλλά και αυστηρότητα. Η μεγαλύτερη χαρά που πήρα ήταν όταν κάποτε «ψάρεψα» έναν φοιτητή χωρίς να ξέρει ποιος είμαι και που απάντησε: Ως φοιτητής την θεωρούσα κακούργα, σήμερα που έχω τελειώσει θεωρώ ότι δεν γνώρισα καλύτερη δασκάλα. Τα ίδια περίπου λόγια έχω πει και εγώ για έναν καθηγητή μου στο ΑΠΘ]

    Και για την κατάντια του σχολείου αλλά και για την εισαγωγή φοιτητών, οι οποίοι δεν ενδιαφέρονται και δεν θέλουν να σπουδάσουν, σίγουρα φταίει η προτροπή των γονέων, η αδιαφορία για τα πραγματικά «θέλω» και «μπορώ» του παιδιού τους και η «με το ζόρι επιβολή σπουδών». Όμως τα παιδιά που θα είχαν την σωστή κρίση (και στα 18, σε μια κοινωνία πληροφορίας σαν την σημερινή, θα έπρεπε να την έχουν, αν φρόντιζαν οι γονείς να την δώσουν, αντί να τα παρατάνε στην τηλεόραση και στην babysitter λόγω της ελλείψεως χρόνου που προκύπτει από την προαναφερθείσα ρομποτοποίηση και όχι από την έλλειψη πλούτου στην χώρα μας) θα έπρεπε να αποφασίζουν μόνα τους στα 18 για την ζωή τους. Αλλιώς γιατί δίνουμε το δικαίωμα σε ανθρώπους που θεωρούμε ανίκανους να καθορίσουν την ζωή τους, την δυνατότητα να καθορίσουν τον κυβερνήτη της χώρας μας; Ας αποφασίσουμε, είναι ή δεν είναι ώριμοι στην ηλικία αυτή; Το κακό είναι ότι δημιουργούμε τελικά ανεύθυνους ώριμους νέους

    Θα κλείσω με μια απλή σκέψη για την ζωή μου. Κανείς δεν ξέρει αν θα ήμουν ευτυχισμένος, αν είχα ακολουθήσει τις συμβουλές του πατέρα μου. Σίγουρα όμως θα ήμουν πλήρως απεκατεστημένος επαγγελματικά και ικανοποιημένος από την δουλειά μου. Απλά προτιμώ το δικό μου δρόμο. Και τον άλλο να είχα ακολουθήσει όμως, ούτε αδιάφορος δεν θα ήμουν, ούτε δυστυχισμένος. Δίκοπο μαχαίρι να κρίνεις τους γονείς.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. νταρθ νομίζω έχεις επηρρεαστεί από ένα ποστ μου για το πρότζεκτ. Καταρχάς μην ξεχνάς ότι εγώ ασχολούμαι με παιδιά μικρά, τόσο μικρά που ό,τι μάθουν είναι απαραίτητο να το μάθουν για τη ζωή τους. άρα πρέπει να τα κάνω όλα να μάθουν, ακόμα και αυτά που δε θέλουν να ζοριστούν.

    αυτό που έχω πει είναι απλά ότι υποστηρίζω πάρα πολύ τις εργασίες για τη μάθηση, και μη μου πεις ότι δεν εχουν μελέτη και κόπο :) Τώρα όσον αφορά το πρότζεκτ σε ηλικία παν/μιου, νομίζω μόνο οι μέλλοντες παιδαγωγοί έχουμε τέτοια ευκαιρία ;)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Darth, έχεις ανοίξει μια τεράστια συζήτηση, ακουμπώντας σε πέντε (έστω δεκαπέντε) σημεία. Θα προσπαθήσω να πω κάτι με... λογική σειρά (υποψιάζομαι βέβαια οτι στην ουσία δεν υπάρχει διαφωνία όπως ήδη είπες, παρότι στις λεπτομέρειες έχουμε αρκετές).

    Η εκπαίδευση (όπως κάθε άλλο γερά στεριωμένο σύστημα) δεν αλλάζει έτσι. Αυτό δεν είναι μίζερη αλλά ρεαλιστική προσέγγιση.
    Αν οι αλλαγές ήταν τόσο απλές, δε θα υπήρχε δυστυχία στον κόσμο.

    Αρα τι μπορούμε να κάνουμε, θεωρώντας οτι δε μας αρέσει αυτό που βλέπουμε ΑΛΛΑ ΚΑΙ λαμβάνοντας υπόψη οτι στο μεταξύ πρέπει να ζήσουμε με αυτό;

    Επανάσταση ή το λιθαράκι του ο καθένας. Το πρώτο πέθανε.

    Οσο πιο πολλά παιδιά πάνε εξωτερικό για να σπουδάσουν, τόσο πιο μεγάλο πρόβλημα δημιουργείται στα κέντρα αποφάσεων. Ενα το λιθαράκι.

    Οσο οι πολλοί γονείς οραματίζονται επιτυχία στις εξετάσεις, έτσι ξερά, τόσο μειώνεται η σημασία του προβλήματος. Γι' αυτούς θα χρειαστούμε δυο γενιές. Μείον ένα το λιθαράκι.

    Ιδιωτική εκπαίδευση. Είναι καλή λύση εξ'ορισμού (γι' αυτό δημιουργήθηκε και γι' αυτό οι έχοντες την προτιμούν). Το κόστος δεν είναι τόσο απλό όσο το αναφέρεις. Τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια κάνουν (πχ) πληρωμένες μελέτες για εταιρίες, με τη δωρεάν συμμετοχή-εκπαίδευση μαθητών (ή φοιτητών), βγάζοντας έτσι μέρος του κόστους. Οι κρατικοί ελέφαντες δεν πρόκειται να δεχθούν ριζοσπαστικές ιδέες (με δικαιλογίες τύπου "δε χρηματιζόμαστε από εταιρίες").
    Επίσης, αν αξίζει ένα ίδρυμα τα λεφτά του, είτε τα πάρει μέσω κράτους είτε τα πάρει άμεσα από το μαθητή-φοιτητή, δεν αλλάζουν πολλά (από οικονομική άποψη). Μην ξεχνάς οτι το κράτος δεν πρόκειται να δώσει στην Παιδεία όσα θα έπρεπε (και όσα, κατά τη γνώμη μου, έχει ανάγκη να δώσει το ίδιο το κράτος).
    Αυτά από τη μικρή μου εμπλοκή με το χώρο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (την είδα σαν "τρίτος").

    Πονηριές και αεριτζήδες υπήρχαν και θα υπάρχουν είτε στην ιδιωτική είτε στη δημόσια εκπαίδευση. Το είδος ευδοκιμεί στο Ελλαδιστάν (επειδή έχει μεγάλο παρελθόν ίσως).

    Μην ξεχνάς οτι η κρεατομηχανή όλα τα αλέθει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Μερικά σχόλια:

    Δες ποια είναι τα καλύτερα πανεπιστήμια στο κόσμο.
    Τα περισσότερα είναι Αμερικάνικα. Αν μάλιστα κοιτάξεις την ivy league θα δεις ότι είναι ιδιωτικού χαρακτήρα. Εγώ πάλι, που είχα προσωπική εμπειρία φοίτησης για 4 χρόνια σε ένα από τα καλύτερα ευρωπαϊκά (και στο top 10 παγκοσμίως), μπορώ να σου πω ότι το ελιτιστικό περιβάλλον του πανεπιστημίου απλά αντιπροσωπεύει ένα επίπεδο γνώσης, διδασκαλίας, έρευνας, ανταλλαγής ιδεών, που εγώ δεν είχα ξαναδεί ποτέ μου. Το πανεπιστήμιο είναι δημόσιο.
    Τι θέλω να σου πω: Ότι για μένα, αν θέλεις εξαιρετική ποιότητα στην εκπαίδευση σου, πρέπει να την πληρώσεις, (ή να βρεις να στην πληρώσουν), πρέπει να φτύσεις αίμα, και πρέπει να το έχεις και μέσα σου βρε παιδί μου.
    Γιατί κόπτεσαι τόσο πολύ που οι περισσότεροι φοιτητές είναι άχρηστοι στην Ελλάδα; Γιατί θα έπρεπε να είναι κάτι περισσότερο; Γιατί θα έπρεπε να νοιάζονται; Δεν μπορείς να κρίνεις αν η συμπεριφορά τους είναι σωστή ή λανθασμένη.

    Δεν θα γίνουμε όλοι καθηγητές πανεπιστημίου. Απλά θέλουν το χαρτί τους, και τη ζωούλα τους. Δεν είναι μεμπτό αυτό. Αξιοσημείωτο μάλλον. Έχουν τουλάχιστον, αυτογνωσία.

    Btw, το καλύτερο πανεπιστήμιο της Ελλάδας, είναι αυτό των Αθηνών, θέση 80 στην Ευρωπαική κατάταξη και 200 στην παγκόσμια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Κατ’ αρχάς, για να διαλευκάνω το θέμα εκπαίδευση/παιγνίδι, να επισημάνω ότι απλά διατύπωσα μια διευκρίνιση. Και η διευκρίνιση είναι: Καλό είναι να μετατρέπουμε το παιγνίδι σε μάθηση για να ωθούμε τα παιδιά, σε καμία όμως ηλικία δεν θα πρέπει να μετατρέψουμε την μάθηση σε παιγνίδι γιατί δημιουργεί «κακό προηγούμενο». Δεν κατέκρινα συγκεκριμένες μεθόδους ωθούμενες από κανένα project.

    Κατά δεύτερο λόγο, χαίρομαι που «συμφωνοδιαφωνήσαμε» (:p). Σε τέτοια θέματα δεν υπάρχει λύση. Απλά ανταλλαγή απόψεων μπας και βρούμε τον δρόμο μας εμείς και μπας και τελικά αλλάξουμε λίγο την αντίληψη, την δική μας ή των γύρω μας. Βέβαια δε πιστεύω ότι οι επαναστάσεις πέθαναν (θυμηθείτε τα λόγια μου, σίγουρα θα ζήσουμε επανάσταση είτε εμείς, είτε τα παιδιά μας, μάλλον εμείς όμως…). Η επανάσταση δημιουργείται πάντα γύρω από λιθαράκια!

    Η ιδιωτική εκπαίδευση δεν είναι καλή λύση εξ’ ορισμού. Είναι λύση ανάγκης. Όσο για τις μελέτες που κάνουν, ευχαριστώ που μου υπενθύμισες και άλλον ένα λόγο για τον οποίο διαφωνώ πλήρως. Την καπήλευση του μόχθου των μαθητών και την δημιουργία μελετών που δεν περιέχουν τα ονόματα αυτών που τις έκαναν! Κατά τα άλλα, το θέμα ποτέ δεν ήταν αν το κράτος θα δώσει σωστή εκπαίδευση. Το θέμα είναι αν εμείς θα δώσουμε σωστή εκπαίδευση. Εμείς είμαστε οι εκπαιδευτικοί, όχι το κράτος, γιατί συνεχίζουμε να το ξεχνάμε αυτό; Μας βολεύει να ρίχνουμε το φταίξιμο στους άλλους και όχι στον εαυτό μας;

    Διαφωνώ πλήρως με το ότι η καλή εκπαίδευση είναι η πληρωμένη εκπαίδευση. Χαίρομαι που δεν πλήρωσα φράγκο για την εκπαίδευσή μου, πέραν του κλασικού, «απαραίτητου κατά τους γονείς» φροντιστηρίου της 3της λυκείου. Συνεπώς δεν θα συμφωνήσω ποτέ ότι η ποιότητα της εκπαίδευσης εξαρτάται από το χρήμα. Από την διάθεση εξαρτάται. Από την παιδεία του εκπαιδευτή και του εκπαιδευόμενου. Η ποιότητα της παιδείας εξαρτάται μόνο από την παιδεία.

    Δεν θα γίνουμε όλοι καθηγητές πανεπιστημίου. Αλλά ο φοιτητής που έχει το θράσος να γράφει 225/15=1 δεν θα πάρει το πτυχίο. Δεν είναι μεμπτό το να θέλουν απλά να πάρουν το πτυχίο. Μεμπτό είναι να θέλουν να μην πάρουν τις βασικές ικανότητες που αυτό αντιπροσωπεύει. Όπως βλέπετε δεν μιλάω για γνώσεις, μιλάω για ικανότητες. Γιατί το πτυχίο σημαίνει ικανότητα χειρισμού καταστάσεων/προβλημάτων, όχι παγγνωσία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Την καπήλευση του μόχθου των μαθητών και την δημιουργία μελετών που δεν περιέχουν τα ονόματα αυτών που τις έκαναν!
    Αν κάνεις back στο link που σου έδωσα, θα δεις ποιος την έκανε την έρευνα, και πως την έκανε. Το γεγονός ότι τα καλύτερα πανεπιστήμια στον κόσμο, που παρέχουν άριστη εκπαίδευση ΚΑΙ παιδεία είναι ιδιωτικά (και δεν στο λέει μόνο αυτή η έρευνα), δεν σου λέει τίποτα απολύτως; Μην κλείνουμε πόρτες! Πιστεύω σε μερική ιδιωτικοποίηση των πανεπιστημίων, ένα μοντέλο ανάλογο κάποιων Ευρωπαικών.
    Το θέμα είναι αν εμείς θα δώσουμε σωστή εκπαίδευση. Εμείς είμαστε οι εκπαιδευτικοί, όχι το κράτος, γιατί συνεχίζουμε να το ξεχνάμε αυτό;
    Εδώ διαφωνώ κατά κράτος! Για μένα, την εκπαίδευση την παρέχει ο επαγγελματίας εκπαιδευτικός. Στην παιδεία του παιδιού είναι που συμμετέχεις και εσύ. Θα υποστηρίξεις, θα βοηθήσεις στην ανάπτυξη. Μην μπερδεύεις τις δυο έννοιες.
    Διαφωνώ πλήρως με το ότι η καλή εκπαίδευση είναι η πληρωμένη εκπαίδευση Και εδώ θα διαφωνήσω καλέ μου μαζί σου. Η πληρωμένη εκπαίδευση δεν είναι αναγκαία και η καλύτερη και η δημόσια η χειρότερη (και παράδειγμα, το εκπαιδευτικό σύστημα της Φινλανδίας). Αλλά, συνήθως, you get what you pay for. Και από αυτά που έχω δει, δυστυχώς, η δημόσια εκπαίδευσει τουλάχιστον Ελλάδα ασθαινεί, και ας μην κατηγορίσουμε τους μαθητές γι' αυτό.
    λλά ο φοιτητής που έχει το θράσος να γράφει 225/15=1 δεν θα πάρει το πτυχίο. Δεν είναι μεμπτό το να θέλουν απλά να πάρουν το πτυχίο. Εδώ μαζί σου, και με τα χίλια!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Δέσποινα,
    Αν πάς πάνω πάνω στο αρχικό post θα παρατηρήσεις ότι αναφέρω ότι δεν είμαι εναντίων του ιδιωτικού τομέα, αλλά εναντίων του ανεξέλεγκτου ιδιωτικού τομέα. Επίσης αυτό που είπα είναι ότι ευαγγελίζουμε τον ιδιωτικό τομέα περισσότερο από όσο πρέπει. Πουθενά δεν είπα ότι πρέπει να καταργηθεί, είπα ότι πρέπει ΚΑΙ αυτός, αλλά ΚΑΙ ο δημόσιος τομέας να ελεγχθούν σωστά και να κάνουν και οι δύο σωστά την δουλειά τους. Απλά θεωρώ ότι είναι πολύ πιό δύσκολο να ελένξεις τον ιδιωτικό τομέα γιατί το χρήμα επιδρά περισσότερο από την συνείδηση σε αυτόν.

    Εκπαιδευτικοί είμαστε εμείς, όχι το κράτος, γιατί κάτι που συνήθως ξεχνάμε είναι ότι εμείς απαρτίζουμε το κράτος και συνεπώς ακόμα και όταν βρίζουμε το κράτος, στην ουσία βρίζουμε τον εαυτό μας. Άλλωστε ας μην ξεχνάμε ότι οι πολιτικοί κάνουν αυτό που χαϊδευει τ' αυτιά μας, για να ξαναεκλεγούν, και ότι οι λαοί έχουν τους πολιτικούς που τους αξίζουν. Άρα εμείς ως μάζα κατυεθύνουμε στην ουσία τις πράξεις των πολιτικών μας, όσο και αν θέλουμε να αποποιηθούμε αυτής της ευθύνης! (αυτό ήταν το νόημα της φράσης μου). Όσον αφορά τον επαγγελματία εκπαιδευτικό τώρα, η εκπαίδευση δεν είναι επάγγελμα αλλά λειτούργημα. Ο άνθρωπος που την βλέπει ως επάγγελμα δεν μπορεί να είναι ποτέ σωστός εκπαιδευτικός (εντάξει ρε παιδιά, είμαι ιδεολόγος, τί να κάνουμε...)
    Από την δική μου λοιπόν πλευρά θεωρώ τον εαυτό μου λειτουργό εκπαιδευτικό και όταν μου ζητήται βοήθεια στην εκπαίδευση δεν ασχολούμαι με χρήματα.
    Η διαφωνία μου όσον αφορά την πληρωμένη και μή εκπαίδευση ήταν στο ακριβώς αντίθετο σημείο. Δεν είπα ότι η πληρωμή δεν μπορεί να είναι καλή, διαφώνησα στα λεγόμενά σου ότι αν θέλεις εξαιρετική ποιότητα στην εκπαίδευση σου, πρέπει να την πληρώσεις

    Αυτό που ασθενεί στην Ελλάδα δεν είναι η εκπαίδευση (δημόσια ή ιδιωτική), είναι η κοινωνική συνείδηση των Ελλήνων (όχι απαραίτητα η συνείδηση των μονάδων)

    Ας σταματήσουμε επιτέλους να ευαγγελίζουμε τις φατρίες (ξεκάθαρο το αρχικό υστερόγραφό μου), ας ασχοληθούμε λίγο με τον τρόπο του σκέπτεσθαι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Ήθελα να τονίσω ότι σύμφωνα με το νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, θα πρέπει αυτά τα ιδρύματα να είναι άνευ κερδοσκοπικού σκοπού για να μπορούν να αναγνωριστούν με όποιο τρόπο επιλεγεί τελικά.
    Αυτό σημαίνει ότι τα ήδη υπάρχοντα εργαστήρια ελευθέρων σπουδών κλπ, δεν πληρούν τις προϋποθέσεις. Ελάχιστοι χώροι όπου η γνώση και η εκπαίδευση "πωλούνται" με αντίτιμο στην Ελλάδα, είναι στην παρούσα φάση έτοιμοι να ιδιωτικοποιηθούν, αν και όταν εγκριθεί το νομοσχέδιο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Δε μπόρεσα να το ολοκληρώσω. Ήταν μακριά τα χάπια για την πίεση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Αχ, βρε Darth, είσαι ιδεολόγος!
    Το οποίο είναι αξιοθαύμαστο, που έχουν απομείνει λίγοι σαν και σένα, μπορεί και να μας σώσετε.

    Αλλά σε γενικές γραμμές, διαφωνώ με δηλώσεις του τύπου, εκπαιδευτικοί είμαστε εμείς, γιατί απαρτίζουμε εμείς το κράτος (ρομαντικό αλλά άτοπο. Το έθνος, ίσως), και ότι ο εκπαιδευτικός είναι λειτουργός (εξίσου ρομαντικό και άτοπο στην Ελλάδα του σήμερα).

    Περί ιδιωτικού χαρακτήρα της εκπαίδευσης, συμφωνώ μαζί σου, σόρυ που δεν πρόσεξα πιο καλά τι έλεγες στο ποστ σου. Αλλά συνεχίζω να διαφωνώ (μάλλον δεν εκφράστηκα σωστά προηγουμένως): Αυτή τη στιγμή, στην Ελλάδα του σήμερα, αν θες εξαιρετική εκπαίδευση, ναι, πρέπει να πληρώσεις. Και σε επίπεδο πτυχίου-μεταπτυχιακού, ίσως και να φύγεις στο εξωτερικό. Αυτό στο λέω, γιατί έχω δει και έχω ζήσει και τις δυο πλεύρες (δημόσιο-ιδιωτικό, Ελλάδα και έξω).
    Η διαφορά, είναι αβυσσαλέα.

    Η επίδοση του παιδιού, όμως, η γνώση που θα αποκτήσει και η παιδεία που θα αναπτύξει είναι η συνισταμένη πολλών παραγόντων, η εκπαίδευση είναι μόνο ένας μικρός και όχι ο πιο καθοριστικός από αυτούς. Η παρουσία ενός εκπαιδευτικού-λειτουργού, που θα αναλάβει ρόλο μέντορα είναι για μένα ο πιο καθοριστικός, ίσως! :-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Για πες...