Φαντάσου έναν κόσμο…

Φαντάσου πως είσαι υπεύθυνος για την μέτρηση και πιστοποίηση των ρύπων που εκπέμπονται από το φουγάρο της μονάδας στην βιοτεχνία/βιομηχανία στην οποία εργάζεσαι. Φαντάσου πως αντιλαμβάνεσαι ότι τα απαέρια δεν συμμορφώνονται με τα επιτρεπτά όρια (χάριν απλοποίησης θα θεωρήσω πως τα όρια είναι ορθά τοποθετημένα ώστε να εγγυώνται την ασφάλεια). Διαθέτεις τις ακόλουθες επιλογές: α) παραβλέπεις το θέμα και υπογράφεις, β) ενημερώνεις τον προϊστάμενο (και πάει λέγοντας μέχρι απάνω) πως δεν υπογράφεις οπότε η μονάδα πρέπει να σταματήσει την λειτουργία, γ) καταγγέλλεις το θέμα στα αρμόδια όργανα/κοινωνία. Η πρώτη περίπτωση βολεύει τους πάντες εντός μονάδος. Ο ιδιοκτήτης δεν θα χάσει από το κλείσιμο της μονάδας, δεν θα πληρώσει περαιτέρω έξοδα διόρθωσης των κακώς κείμενων, εσύ μπορεί να πάρεις ένα μυστικό «μπόνους» συνοδευόμενο από το κλείσιμο του ματιού. Οι περιπτώσεις δύο και τρία είναι λίγο πιο πολύπλοκες. Αν υιοθετήσεις οποιαδήποτε εξ αυτών, το πιο πιθανό είναι πως την επόμενη (και ύστερα από διάφορες πιέσεις ώστε να συμμορφωθείς με την επιλογή α) θα σου κοινοποιηθεί η απόλυσή σου. Ακόμα και να παραβλέψουμε το γεγονός πως ούτως ή άλλως το να βρεις δουλειά είναι δύσκολο, ο εργοδότης σου θα φροντίσει να διαλαλήσει την ειλικρίνεια σου, με αποτέλεσμα να θεωρείται δεδομένο πως δεν θα ξαναβρείς δουλειά. Όλα λοιπόν τείνουν να σου υποδείξουν πως πρέπει να διαλέξεις την περίπτωση α. Δηλαδή να βλάψεις συνανθρώπους και περιβάλλον. (Είναι δεδομένο πως το μεγαλύτερο μέρος των φουγάρων της υφηλίου δεν εκπέμπει σε ασφαλή όρια)
Φαντάσου τώρα πως είσαι ελεγκτικό όργανο νομαρχίας και ελέγχεις την συμμόρφωση των αποβλήτων βιοτεχνιών/βιομηχανιών της περιοχής σου. Ανακαλύπτεις πως εννέα στις δέκα αποτυγχάνουν (σε σημαντικό βαθμό) να συμμορφωθούν με τα όρια ασφαλείας. Διαθέτεις τις ακόλουθες επιλογές: α) δεν υπογράφεις, αναιρείς την άδεια λειτουργίας έως την συμμόρφωση, β) υπογράφεις και επιβάλλεις πρόστιμο απαιτώντας συμμόρφωση σε ένα μήνα οπότε και θα μεταπέσεις στην περίπτωση α, γ) παραβλέπεις το θέμα και υπογράφεις. Στην τρίτη περίπτωση και πάλι «ωφελούνται» οι μετέχοντες (μόνο). Ας πάρουμε τις άλλες δύο. Στη δεύτερη περίπτωση, αφού δημιουργήσεις μια μικρή δυσφορία, ο ιδιοκτήτης θα συμπεριλάβει το πρόστιμο στην τιμή προϊόντος (η χρηματική τιμωρία είναι η χειρότερη και πιο ανόητη μορφή τιμωρίας) «μετακυλώντας το φταίξιμό του στους πελάτες» και δεν θα συμμορφωθεί. Γιατί; Γιατί ούτως ή άλλως περιμένει πως δεν πρόκειται ποτέ να μεταπέσεις στην περίπτωση α. Γιατί; Γιατί απλά όταν αποφάσισες (ή θα αποφασίσεις) την περίπτωση α, έχει ήδη έτοιμο τον εκβιασμό: ΟΚ κλείνω. Να δω τώρα που θα βρεις εργασίες για τους πολίτες της νομαρχίας. Και βρίσκεσαι στο δίλλημα: Να κλείσω τις 9 στις 10 μονάδες καταδικάζοντας την περιοχή στην ανεργία ή… (Είναι δεδομένο πως σε παγκόσμιο επίπεδο το μεγαλύτερο μέρος των εγκαταστάσεων αποτυγχάνει να διασφαλίσει τουλάχιστον μία σημαντική παράμετρο των αποβλήτων)

Και το ερώτημα που προκύπτει: Η πολιτεία πως διασφαλίζει όσους θέλουν να πράξουν ορθά; Πότε διασφαλίσθηκαν τα δικαιώματα αυτού που έδρασε ωφελώντας; Πότε διασφαλίσθηκε το κοινωνικό σύνολο από την «ιδιωτική δραστηριότητα»; Προχτές άκουσα εκπροσώπους της να διαλαλούν τον σεβασμό στο περιβάλλον. Μάλιστα άκουσα και την δήλωση: Η μάχη για το περιβάλλον είναι καθημερινή. Τότε γιατί μόνο την συγκεκριμένη μέρα έσβησαν συμβολικά για 10 λεπτά τα φώτα; Αφού η μάχη είναι καθημερινή; Όλοι μίλησαν για σεβασμό, ακούστηκε και η διδασκαλία προς τα παιδιά: «Μην πετάτε σκουπίδια κάτω, στους κάδους να τα πετάτε». Αυτή είναι η μάχη για το περιβάλλον; Πως δίνει καθημερινά η πολιτεία την μάχη αυτή όταν όχι μόνο εξοικονόμηση ενέργειας δεν κάνει, αλλά ούτε επενδύει σε ΑΠΕ, αντιθέτως όμως επενδύει σε ορυκτά καύσιμα; (Το φυσικό αέριο είναι ορυκτό καύσιμο) Πως δίνει καθημερινά την μάχη όταν δεν λέει το αυτονόητο και σε παιδιά και σε μεγάλους, ότι δηλαδή το πρόβλημα στο περιβάλλον δημιουργείται από την υπερκατανάλωση ύλης/ενέργειας και την υπερεκμετάλλευσή του, στοιχεία αλληλένδετα με την υπερκατανάλωση της κοινωνίας; Καθημερινά ακούμε για μάχες, αλλά οι μόνες μάχες που δίδονται πραγματικά είναι οι μάχες για το χρήμα και την εξουσία. Όλες οι άλλες είναι μάχες στα λόγια, δημιουργία εντυπώσεων. Και η ελευθερία του πολίτη στην ανάληψη ατομικής ευθύνης και αυτή πλασματική είναι όπως αποδεικνύεται. Η πραγματική ανάληψη ατομικής ευθύνης στο σημερινό σύστημα συνεπάγεται την αυτοκτονία. Η ανάγκη συλλογικότητας είναι επιτακτική όσο ποτέ άλλοτε. Χάνεται όμως μέσα στην ψευδαίσθηση της ατομικής οικονομικής ανάπτυξης και ελευθερίας. Κάλπικα θέσφατα του marketing των καιρών μας που «θα οδηγήσουν» έναν δεδομένα ρευστό κόσμο στην ευτυχία. Λες και αυτά είναι ευτυχία. Ευτυχία. Μεγάλο θέμα…

Το σύστημα δεν χρειάζεται ταρακούνημα.
Ξεθεμελίωση από τις ρίζες του χρειάζεται.