Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου 2009

Στον απόηχο μιας ολιγωρίας.

Στον απόηχο της συνδιάσκεψης της Κοπεγχάγης μόνο απογοήτευση μπορεί να κυριαρχήσει. Αρκετός κόσμος, άγνωστο πόσος, τί ποσοστό του όλου, είχε εναποθέσει ελπίδες σε αυτή. Ελπίδες γιατί το σύνθετο πρόβλημα λαμβάνει πολλές διαστάσεις. Άλλοι συνειδητά, άλλοι χωρίς να έχουν πραγματική συνείδηση, ήλπιζαν, μερικοί διαδήλωναν κι όλας.
Πολύς κόσμος όμως δεν έχει συνειδητοποιημένο το πρόβλημα. Το βιώνει μεν, το αποδέχεται, αλλά δεν το συνειδητοποιεί. Πόση συνείδηση έχει άραγε για το πρόβλημα ο άνθρωπος που εκπλήσσεται, και με τη στάση του «αποδοκιμάζει» τον φίλο του, που αντί να οδηγήσει μέχρι το ραντεβού για καφέ, περπατάει δεκαπέντε λεπτά το πήγαινε και είκοσι το έλα; Κι ας λαμβάνει το μέρος του περιβάλλοντος στις αντίστοιχες συζητήσεις.
Πόση συνείδηση του προβλήματος έχει ο ομιλητής που κατηγορεί μεμονωμένα τα ορυκτά καύσιμα, τα οποία όντως φέρουν την μεγαλύτερη «ευθύνη» για το πρόβλημα, αλλά υποστηρίζει πως χρειάζεται «πλεονάζουσα» ενέργεια για να αναπτυχθεί; Δυστυχώς οι άνθρωποι δεν έχουν ακόμα συνειδητοποιήσει πως τα καύσιμα, τα σκουπίδια, είναι το αιτιατό του προβλήματος, το αίτιο είναι οι ρυθμοί που υιοθετούνται, οι νοοτροπίες οι ίδιες.
Τί κι αν αντικατασταθούν τα ορυκτά καύσιμα με υδρογόνο; Μεγάλη συζήτηση γινόταν παλιότερα, πριν η μόδα φέρει στην επιφάνεια τα βιοκαύσιμα. Πόσοι δεν θέλησαν καν να εξετάσουν τις συνέπειες από την αυξημένη παραγωγή υδρατμών; Πόσοι, εθελοτυφλώντας, δεν παραδέχθηκαν πως το υδρογόνο, με την τάση που έχει να διαπηδά, όχι απλά να διαφεύγει, αν αντικαθιστούσε όλα τα καύσιμα, μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα θα διέλυε την ήδη θιγμένη οζονόσφαιρα του πλανήτη; Τα βιοκαύσιμα πάλι αρκούν σίγουρα για να συντηρήσουν την ανθρωπότητα, όχι όμως και τους υψηλούς ρυθμούς ζήτησης ενέργειας. Ή ενέργεια, ή τροφή, άλλωστε και η δεύτερη, πηγή ενέργειας είναι. Ηλιακές κυψέλες, πόσο καιρός θα χρειαστεί μέχρι ν' αναρωτηθούν οι άνθρωποι αν η αντικατάσταση της ξανθής άμμου της σαχάρας από μαύρες πλάκες δε θα συσσωρεύσει θερμότητα στη γη; Ανεμογενήτριες, πόσος καιρός θα περάσει και μετά πόσες εγκαταστάσεις θα ελαττωθούν οι άνεμοι και θα διαταραχθεί κι άλλο ο ήδη θιγμένος κύκλος νερού; Γεωθερμία, πόσες πηγές νερού θα χαθούν; Σενάρια που δεν είναι και τόσο φανταστικά σε ένα κλειστό πλανητικό σύστημα.
Η ζωή της φύσης είναι μια συνεχής ανακύκλωση υλικών και μετατροπής τους από τη μία μορφή σε άλλη, με συλλογή ενέργειας από τον ήλιο και κατανάλωσή της για τη συντήρηση του κύκλου των υλικών. Όσο ο άνθρωπος, που μετέχει ενεργητικά και παθητικά σε αυτόν τον κύκλο, δεν συνειδητοποιεί πως οι ρυθμοί του δεν πρέπει να υπερβαίνουν ή να καταλύουν τους ανεκτούς ρυθμούς από τη φύση, αλλά και τους μηχανισμούς της, το περιβαλλοντικό πρόβλημα θα παραμένει, θα εντείνεται, θα απειλεί, θα δυσχεραίνει τη ζωή του, θα σκοτώνει.
Το πρόβλημά μας δεν είναι απλά η ελάττωση των ορυκτών καυσίμων, η οποία φυσικά και δεν τέθηκε ως στόχος, προκαλώντας απογοήτευση για όσα πρόκειται να ακολουθήσουν. Το πρόβλημά μας είναι η ελάττωση των ρυθμών, η αλλαγή νοοτροπίας και τρόπου διαχείρισης και δραστηριοποίησης. Αυτό δυστυχώς απαιτεί τεράστια συναίσθηση ευθύνης και πολιτική βούληση. Απαιτεί διάθεση να ορθώσεις ανάστημα και να αποκρούσεις, να ακυρώσεις όλα τα συμφέροντα που επιζητούν υψηλούς ρυθμούς. Απαιτεί βούληση να δώσεις στον κόσμο να κατανοήσει και να ενστερνιστεί πως η «βολή» έχει όρια και ο τρόπος ζωής του πρέπει να αλλάξει, να γίνει ξανά «πιο φυσικός», πιο φυσιολογικός, να ξεφύγει από το «lifestyle».
Η μεγαλύτερη ματαιοδοξία του ανθρώπου είναι πως ζήτησε να δαμάσει τη φύση. Ζήτησε έτσι να δαμάσει τον ίδιο του τον εαυτό, κι αυτό γιατί ποτέ δεν είδε το εγώ του σαν τμήμα του όλου, την ανθρωπότητα σαν υποσύνολο της φύσης. Ο πύργος της βαβέλ είναι εδώ, υπάρχει πλέον καθημερινά σε όλες της συζητήσεις. Η Κοπεγχάγη είναι απλά άλλος ένας όροφός του.

Παρασκευή 18 Δεκεμβρίου 2009

Σε «αναταραχές» να βρισκόμαστε…

Εκ του «σε δουλειά να βρισκόμαστε». Ή αλλιώς «σε κίνηση». Η κίνηση είναι καλή, η ακινησία οδηγεί στη νωθρότητα και τον εκφυλισμό. Αρκεί ο όρος κίνηση να μην αναφέρεται στο κυκλοφοριακό μποτιλιάρισμα – έμφραγμα. Οι σταζιέρ στο υπουργείο εργασίας. Σταζιέρ, νέα ορολογία για τα σύγχρονα λεξικά. Χωρίς ρίζα, χωρίς καμία διασύνδεση με την δομή της ελληνικής γλώσσας. Αυτοί όμως ήρθαν για να μείνουν. Εκτός και αν εκλείψουν ως είδος, πράγμα που όμως δε διαφαίνεται στον μακρινό ορίζοντα. Οι πυροσβέστες πάλι, εδώ οι ρίζες υφίστανται μιας και αυτοί δεν αποτελούν παράγωγο της σύγχρονης ανθρώπινης δραστηριότητας, βρίσκονται παρατεταγμένοι στο υπουργείο δημόσιας τάξης. Ή όπως αυτό μετονομάστηκε τους τελευταίους μήνες…
Παράπονα από παντού και αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό. Δεν είναι που λείπει πλέον ο σεβασμός προς τον άνθρωπο, προς τον εργαζόμενο, είναι που λείπουν οι θέσεις εργασίας. Και χωρίς αυτές, οι άνθρωποι δεν μπορούν να συντηρηθούν και να δραστηριοποιηθούν μέσα στον σύγχρονο κοινωνικό ιστό. Φυσικό είναι να διαμαρτύρονται, «συναποτελούν» την κοινωνία για να πορεύονται όλοι μαζί και αντ’ αυτού, η «κοινωνία» τους στύβει. Γιατί το πραγματικό ζητούμενο είναι να λυθεί το πρόβλημα της απασχόλησης, όχι να λυθούν τα προβλήματα του κάθε φορέα, του κάθε ατόμου χωριστά.
Μα αυτό είναι «άλυτο» πρόβλημα, χώρια που την ημέρα που θα λυθεί θ’ αλλάξουν άρδην, από μόνες τους οι εργασιακές σχέσεις. Ο εργαζόμενος δε θα έχει κανέναν λόγο να φοβάται πως θα μείνει χωρίς δουλειά, άρα θα απαιτεί, είτε λογικά, είτε παράλογα, και ο εργοδότης θα πρέπει να δίνει, γιατί ο υφιστάμενος δεν θα «βρίσκεται πλέον στην ανάγκη του». Μέσα στο σύγχρονο ανταγωνιστικό παιγνίδι, η ανεργία είναι μία από τις μεθόδους ελέγχου, η δε επίλυση του προβλήματος θα άλλαζε τόσο άμεσα τους όρους του παιγνιδιού που θα το καταστούσε «ανεφάρμοστο». Όσο περισσότερος ανταγωνισμός απαιτείται για να «φτάσεις στην κορυφή», τόσο μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας, «ο φόβος φυλάει τα έρμα», τα στύβει για να αυξάνονται οι ρυθμοί.
Δε γίνεται εκούσια, όχι, γίνεται ακούσια, λόγω ακριβώς αυτής της δομής του παιγνιδιού και των όρων με το οποίο το παίζουμε. Το πρόβλημα λοιπόν είναι να αλλάξουν οι κανόνες του παιγνιδιού, αν όχι το ίδιο το παιγνίδι, γιατί έτσι ως αυτοί έχουν, άνεργοι θα υπάρχουν πάντα, ανεξάρτητα το ποιόν και το ποσόν τους, και θα διαμαρτύρονται. Και είναι τόσο απάνθρωπο να βλέπουμε τους ανθρώπους σαν αριθμούς, σαν ποσοστά, γιατί οι άνθρωποι είναι άνθρωποι και ο χρόνος τους σ’ αυτή τη γη περιορισμένος, και έχουν κάθε δίκιο να είναι εξοργισμένοι απέναντι σε όσους τους ανάγουν σε έναν απλό αριθμό. Έχουν κάθε δίκιο να ζητήσουν το κεφάλι τους επί πινάκι, όχι απλά να διαμαρτύρονται δυσχεραίνοντας την «κίνηση» των υπόλοιπων.
Είναι που λείπει τελικά ο σεβασμός προς τον άνθρωπο, ενώ υπάρχει μόνο σεβασμός προς το χρήμα. Και ύστερα, το ανθρώπινο είδος διατείνεται πως εκπολιτίστικε…

Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου 2009

Λογικός παραλογισμός...

- Πας καλά άραβα; Από την αριστερή λωρίδα πας ευθεία;
- Ναι, ο δρόμος έχει δύο λωρίδες και ο απέναντι το ίδιο! Το παράξενο, μιας και το αναφέρεις, είναι που εσύ από τη δεξιά εκ των δύο θες να στρίψεις αριστερά!
- Εγώ δεν είμαι στη δεξιά λωρίδα, είμαι στη μέση!

Μεγάλε λάθος όχημα καβάλησες.
Από αύριο να κυκλοφορείς με καλάμι, όχι με μηχανή…

Τρίτη 15 Δεκεμβρίου 2009

Επιδότηση καλλιέργειας

Ο αδιάλειπτος επτάωρος ύπνος έχει καταλήξει να είναι «πολυτέλεια», το σύνηθες στις τεσσερισήμισι με πεντέμιση ώρες, άντε καμιά φορά στις έξι, μετά αρχίζουν τα διαλείμματα, ψάξε βρες γιατί, λες και δεν ξέρεις δηλαδή Ζαχαρή μου. Πολυτέλεια όμως που όποτε προκύπτει, αναζωογονεί, τουλάχιστον περιστασιακά. Η προηγούμενη ήταν μια από αυτές τις νύχτες κι έτσι το πρωινό ήταν απ’ αυτά που δεν ξεκινούν με υποβόσκοντα ψήγματα εκνευρισμού.
Παραλίγο ατύχημα, με θύματα παιδιά, κι αυτό από αμέλεια της βασικής αρχής: παράκαμψη ακινητοποιημένου οχήματος στην πόλη γίνεται μόνο με πολλή προσοχή «κι ευλάβεια». Τα παιδιά είναι κοντά, δεν φαίνονται, και ξεπετιούνται και από εκεί που δεν έχουν καν λόγο να βρίσκονται! Ο οδηγός πρέπει να είναι προετοιμασμένος για τα πάντα, να μην επαφίεται ούτε σε νόμους, ούτε σε λογική. Ευτυχώς, αυτού του είδους η «προσοχή» έχει εμφυτευτεί μέχρι και στα αντανακλαστικά.
Αλλού όμως αυτή η απουσία «κοινής λογικής» γίνεται εκνευριστική. Δηλαδή με τι τρόπο θα αποφύγεις τη γαϊδουριά όσων καταλαμβάνουν δύο θέσεις παρκαρίσματος; Λίγο πιο μπροστά, λίγο πιο ταξινομημένα, και η ζωή θα ήταν για όλους πιο άνετη! Βέβαια η τάξη και η οργάνωση στις μέρες μας είναι πολυτέλεια. Ή βρίσκονται υπό διωγμό. Και τα δύο; Ή ίσως το δεύτερο μόνο, μιας και το πρώτο είναι άμεση συνέπεια του δεύτερου. Άλλωστε σήμερα, μη γελιόμαστε, η οργάνωση έχει αντικατασταθεί από την αυτορύθμιση!
Το φυντανοτροφείο έχει ήδη αρχίσει να αδειάζει, όχι από κηπουρούς, από πελάτες. Κάθε χρόνο άλλωστε, τέτοια εποχή, ανεβαίνει το ίδιο έργο. Εργάσιμες ημέρες δεν υπάρχουν, μόνο «η διάθεση του πελάτη». «Εσείς μπορείτε να έρθετε όποτε θέλετε, εμείς δεν θα βρισκόμαστε πάντως εδώ, σας το δίνουμε και υπογεγραμμένο», είπαν οι πελάτες. Οι οποίοι πιστεύουν πως η υπογραφή τους τούς νομιμοποιεί να «απέχουν»; Ή ίσως η συλλογική απόφαση «αποχής» υποχρεώνει τους μαγαζάτορες σε υποταγή στην «κοινή γνώμη»; Δημοκρατία άλλωστε δεν έχουμε; Και «πελατοκεντρική», αυτορυθμιζόμενη κοινωνία; Σίγουρα «πελατοκεντρική» παιδεία «ελαστικών ωραρίων»…
Μάλλον απλά διαστρέβλωση των εννοιών «δημοκρατία» και «ελευθερία» έχουμε στις μέρες μας. Και η κοινή γνώμη θα πει: «εφάρμοσε τα δέοντα». Αυτό φυσικά το λέει η ίδια «κοινή γνώμη» που λέει: «έλα μωρέ τα παιδάκια, δώσ’ τους πτυχίο, θα τα βρουν αλλού μπαστούνια». Η ίδια «κοινή γνώμη» που επίσης πιστεύει πως: «το δικό μου φυντάνι είναι αστέρι». Και το χάος συνεχίζει να αλώνει την ανθρώπινη κοινωνία. Γιατί όπου δεν υπάρχει σεβασμός, υπάρχει πόλεμος, και ο πόλεμος έχει πάντα θύματα. Εκατέρωθεν. Και οι κηπουροί προσπαθούν να βρουν τη χρυσή τομή, ενώ τελικά κανένας δε μένει ευχαριστημένος. Ούτε θα έμενε, όποια και αν ήταν η στάση τους, γιατί ευχαριστημένοι θα ήταν οι άνθρωποι μόνο αν τα πράγματα γινόταν ως όφειλαν, κάτι όμως που προφανώς δεν ευχαριστεί. Τους ανθρώπους. Εντροπία φαύλου κύκλου.
Μάλλον το βασικό πρόβλημα της κοινωνίας είναι πως έπαψε να καλλιεργεί το σεβασμό και αντ’ αυτού καλλιεργεί το θράσος.
Παίρνει ίσως γενναία επιδότηση γι’ αυτού του είδους τις καλλιέργειες…
Πλησιάζουν οι γιορτές, άρχισαν οι δρόμοι να πήζουν από αυτοκίνητα... ταπ ταπ ταπ...

Πέμπτη 10 Δεκεμβρίου 2009

Άσυλο ιδεών

Μεγάλη κουβέντα ξανάνοιξε πάλι. Άσυλο και ασυλία. Και πώς να μην ανοίξει, αφού το άσυλο από τη μία καταστρατηγείται καθημερινά, από την άλλη δεν υπηρετεί την σήμερα εννοούμενη «ομαλή λειτουργία». Κανένας όμως λόγος για το τί εξυπηρετεί πραγματικά, για την «ιδέα». Λογικό και αυτό, το σήμερα δεν έχει χώρο για ιδέες.
Σε έναν κόσμο που δεν λέει να ξεφύγει από την μάστιγα των «οπτικών γωνιών» και ταυτόχρονα υπόκειται στη «διαφθορά της ισχύος», η ύπαρξη του ασύλου θεσμοθετήθηκε για να προστατέψει τον κατατρεγμό από τις «αντίθετες θεωρήσεις». Δημιουργήθηκε για να προστατεύονται άνθρωποι όπως ο Γαλιλαίος ή ο Μαντέλα από τους διώκτες τους. Κάτι που δεν πρέπει να διαφύγει της προσοχής βέβαια είναι πως αν και σήμερα είναι αποδεκτό από την κοινωνία πως άνθρωποι σαν τους προηγούμενους πρέπει να προστατευτούν, στην εποχή και στην κοινωνία στην οποία αυτοί έζησαν το δίκιο τους ήταν αμφιλεγόμενο. Το άσυλο λοιπόν προστατεύει τον ικέτη χωρίς να τον κρίνει.
Το πραγματικό πρόβλημα του ασύλου δεν βρίσκεται στην «απουσία όρων ασυλίας». Η ασυλία δίδεται χωρίς τέτοιους. Οφείλεται στο ότι το άσυλο σήμερα ως ιδέα δεν γίνεται σεβαστό. Καταστρατηγείται και από τους «κοινωνικούς εταίρους», κάθε φορά που συζητούν τους όρους που το διέπουν, αλλά πρωτίστως από τους «ικέτες». Διότι όσοι βρίσκουν καταφύγιο σε αυτό, αντί να σεβαστούν τη λειτουργία του θεσμού που τους το παρέχει, προβαίνουν σε ενέργειες εις βάρος του. Απουσία ιδεολογικού υπόβαθρου, οι ιδέες καταρρέουν, και η σημερινή κοινωνία πάσχει από έλλειμμα αμφοτέρων, πώς να κατανοήσει λοιπόν το «άσυλο ιδεών» και να το προστατέψει;
Έτσι, «εξαναγκαστικά», τίθεται θέμα «αναδιαπραγμάτευσης» του ασύλου. Αυτό βέβαια ίσως έχει και τα θετικά του, μιας και με το πέρασμα των χρόνων αναπτύσσονται νέοι κίνδυνοι για τις ιδέες. Σήμερα, η κυριότερη δύναμη που καταρρακώνει κάθε ιδέα, που κλείνει στόματα και «διαμορφώνει συνειδήσεις», που κατευθύνει και χειραγωγεί τους πάντες, είτε βρίσκονται εκτός, είτε εντός του πανεπιστημιακού ασύλου, είναι το χρήμα. Καιρός λοιπόν η κοινωνία όντως να επαναδιαπραγματευθεί την έννοια του ασύλου και να δει, πέρα απ’ όλα όσα την απασχολούν, πως θα κατορθώσει να δώσει ασυλία στις ιδέες, εντός των πανεπιστημιακών χώρων από τον χειρότερο εχθρό τους, τα οικονομικά συμφέροντα που καθορίζουν την πορεία της πανεπιστημιακής δραστηριότητας. Αλλιώς το άσυλο, ως θεσμός, είναι πέρα για πέρα άχρηστος.

Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου 2009

Οικονομική και περιβαλλοντική κρίση

Στη σύγχρονη κοινωνία όλες οι δραστηριότητες «πηγάζουν» από το οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης το οποίο αυτή έχει υιοθετήσει. Ένα μοντέλο που στηρίζεται στην «υπόθεση επαρκών πόρων για ανάπτυξη». Η υπόθεση αυτή όμως είναι απολύτως εσφαλμένη αφού ο πλανήτης μας, η κοινωνία μας η ίδια, είναι συστήματα πεπερασμένων πόρων. Η αμετροέπεια στην οποία έσυρε κυριολεκτικά η υπόθεση επαρκών πόρων τον άνθρωπο είναι υπεύθυνη για τις περισσότερες «πληγές» του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού. Υπό αυτή την έννοια, η διατύπωση της φράσης «για το φαινόμενο του θερμοκηπίου ευθύνονται οι οικονομολόγοι» είναι πέρα για πέρα αληθής, αφού αυτοί είναι που υιοθέτησαν την υπόθεση επαρκών πόρων και οδήγησαν στην εγκατάσταση του ισχύοντος μοντέλου ανάπτυξης.
Με «πρόσχημα» την οικονομική κρίση που βιώνει ο πλανήτης σήμερα, οι δύο ισχυρότεροι πυλώνες της ευρωπαϊκής ένωσης, η Γαλλία και η Γερμανία, ζητούν ήπια μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα, χωρίς καν προσχήματα, δεν προτίθενται να δεσμευτούν σε ελάττωση εκπομπών κατά 40%, παρότι κρίνεται αναγκαίο για μια αρχική σταθεροποίηση της παρούσας κατάστασης. Κι όμως, εν μέρει η οικονομική κρίση οφείλεται και στο φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες επηρεάζουν την ποιότητα και τη ζωή των αναπτυσσόμενων φυτών και εκτρεφόμενων ζώων. Από αυτούς, οι κυριότεροι είναι η θερμοκρασία και οι βροχοπτώσεις. Σήμερα, η ραγδαία επιδείνωση των παραμέτρων αυτών έχει επιφέρει ελάττωση της ποσότητας αλλά και της ποιότητας παραγωγής με άμεση συνέπεια την αύξηση των τιμών των τροφίμων. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα που βιώνει ο πλανήτης εντείνουν το πρόβλημα, αφού η παρατεταμένη περίοδος ξηρασίας ελαττώνει την απόδοση της γεωργίας ενώ οι πλημμύρες σαπίζουν τα καλλιεργούμενα φυτά. Σημασία δεν έχει ο όγκος της βροχόπτωσης, αλλά η κατανομή της κατά τη διάρκεια της παραγωγικής περιόδου. Τελικά, η παραγωγή τροφής καταστρέφεται και το σύστημα οδηγείται σε περεταίρω αύξηση των τιμών.
Ταυτόχρονα, η κλιματική αλλαγή έχει προκαλέσει κύματα περιβαλλοντικής μετανάστευσης, δυσχεραίνοντας τις οικονομίες και θίγοντας την βιωσιμότητα των τοπικών κοινωνιών. Τα κοινωνικά προβλήματα που δημιουργούνται ευθύνονται με τη σειρά τους για την υποβάθμιση των οικονομικών δραστηριοτήτων στις περιοχές αυτές. Έτσι λοιπόν, η μεταβολή του κλίματος του πλανήτη φέρει το δικό της μερίδιο ευθύνης για τη σημερινή οικονομική κρίση, γεγονός που υποδεικνύει πως τα δύο αυτά αλληλένδετα προβλήματα δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν μεμονωμένα, αλλά από κοινού. Συνεπώς, η προσχηματική αιτιολόγηση της άρνησης μέτρων λόγω της οικονομικής κρίσης δεν είναι τίποτε παραπάνω από προκάλυμμα εξυπηρέτησης συμφερόντων πρόσκαιρης και αμετροεπούς κερδοφορίας.
Ένα από τα βασικά ρυθμιστικά στοιχεία του κλίματος το οποίο θίγεται σημαντικά από την οικονομική δραστηριότητα των ανθρώπινων κοινωνιών είναι το δάσος. Στη σύγχρονη πραγματικότητα πρέπει η κοινωνία να αντιληφθεί πως η «γη για χρήση» δεν μπορεί να αξίζει παραπάνω από τη «γη για δάσος». Η απώλεια των δασικών εκτάσεων συνεπάγεται απώλεια αέρα, νερού και βιοποικιλότητας. «Χάνοντας το δάσος, χάνουμε ζωή». Η τιμολόγηση της εκμεταλλεύσιμης γης ακριβότερα από τη δασική, σύμφωνα με το ισχύον οικονομικό μοντέλο, ισοδυναμεί στο σύγχρονο «χρηματιστήριο αξιών» με τιμολόγηση του θανάτου ακριβότερα απ’ τη ζωή.
Το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής είναι πρωτίστως πολιτικό. Σε μια κοινωνία που παραβλέπει τους υπόλοιπους πυλώνες της αειφορίας και ασκεί την πολιτική της με βάση μόνο οικονομικούς στόχους, η εσαεί βιωσιμότητά της είναι αμφιλεγόμενη. Σήμερα, ακόμα και οι χρηματικές επιδοτήσεις από κίνητρο για υιοθέτηση βιώσιμων δραστηριοτήτων έχουν μετατραπεί σε «ευκαιρίες» και σε κερδοφόρους «επιχειρηματικούς τακτικισμούς». Σήμερα το ισχύον οικονομικό διαχειριστικό σχήμα καταστρέφει την ίδια την πολιτική. Σήμερα η κοινωνία, ενόσω η πλανητική υπερθέρμανση κρέμεται σαν δαμόκλειος σπάθη επάνω από το κεφάλι της, βρίσκεται μπροστά σε ένα από τα κυριότερα σημεία καμπής της ανθρωπότητας. Πρέπει να αντιληφθεί πως οι πόροι, υλικοί, ενεργειακοί, ακόμα και ανθρώπινοι, δεν είναι επαρκείς για τους αμετροεπείς ρυθμούς ανάπτυξης. Η γη, κάθε σύστημα, όσο μεγάλο και αν είναι, έχει μια φέρουσα ικανότητα και ο άνθρωπος δεν μπορεί να καταναλώνει πάνω από αυτή, εξαντλώντας έτσι το πλανητικό σύστημα. Τη συμπεριφορά αυτή, απ’ όλα τα ζώντα πλάσματα, την υιοθετούν μόνο οι ιοί και είναι αμφιλεγόμενο κατά πόσο οι τελευταίοι αποτελούν ζωή.

Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009

Αυτοκινητομουρμούρα…

Μια από τις μεγαλύτερες ομορφιές του Νείλου είναι τα ζωντανά, καθαρά και έντονα χρώματα που τριγυρίζουν ολούθε γεμίζοντας το βλέμμα. Παρότι ποτάμι, η ατμόσφαιρα δεν είναι «υγρή» και οι χρωματισμοί αποκτούν την πραγματική τους υπόσταση διεγείροντας τις αισθήσεις.
Η ίδια αίσθηση, στην τσιμεντούπολη, αλλά και γενικότερα εδώ πέρα, υπάρχει πολύ λίγες μέρες το χρόνο. Όπως σήμερα. Η ατμόσφαιρα καθαρή μετά τη χτεσινή μπόρα εντείνει την αντίθεση ανάμεσα στις φωτεινές και σκοτεινές περιοχές, ‘κει πέρα μακριά στο απέναντι βουνό, καθώς ο ήλιος περνάει μέσα από τις τρύπες στα σύννεφα. Πράσινο επάνω, ανακατεμένο με καφέ, άσπρο κάτω, το χρώμα της πόλης, καθαρό, όχι μουντό και γκρίζο όπως φαντάζει συνήθως. Καθάρια όλα.
Γίνεται άραγε αυτές τις μέρες κάποιο αφιέρωμα στον Springsteen; Το ραδιόφωνο πάντως σε καθημερινή βάση εκπέμπει ένα από τα τραγούδια του «the river». Παλιά κολόνια, αλλά ευωδιαστή. Διεγείρει και αυτή κάποιες από τις αισθήσεις. Σήμερα το ίδιο το «the river». Η διάθεση διαλύεται όμως από την κλίση στο κινητό. Στην «άλλη άκρη», κατά σύμβαση, μιας και δεν μπορεί να οριστεί πλέον η άλλη άκρη στην ασύρματη επικοινωνία, η πωλήτρια τηλεφωνεί να ενημερώσει για νέα προϊόντα και προσφορές της εταιρίας της.
Αδιάφορο το αν έχει ο δυνητικός πελάτης δουλειά, αν έχει τη διάθεση να την ακούσει, αν το τηλέφωνο το έχει αυτή τη στιγμή ανοιχτό για κάποια ανάγκη και μόνο. Ο προσωπικός χρόνος και χώρος (η λέξη «ατομικός» είναι πολύ παράταιρη και κατακριτέα) βάλλεται και συρρικνώνεται συνεχώς από τη νέα τεχνολογία, ο σεβασμός αλλάζει έννοια. Το μυαλό εξίσταται: «Μα καλή μου, αν είχα μια ανάγκη θα είχα ήδη ανατρέξει να την καλύψω, το γεγονός πως δεν έχω ασχοληθεί σημαίνει πως δεν έχω ανάγκη, σίγουρα πάντως δεν έχω ανάγκες για τις οποίες δεν είμαι ενήμερο». Παιγνίδια του μυαλού που αδυνατεί να συμμορφωθεί στις σύγχρονες επιταγές…
Αλήθεια, ποιόοος ξέχασε να «σφραγίσει» την υπογραφήν του πριν αποστείλει το σύμφωνον; Αυτά τα έγγραφα πολλάν διακρατικάν ταξίδιαν κάμουν…
Γρουμφ είπαμε σήμερα;

Τρίτη 1 Δεκεμβρίου 2009

Δυναμική…

…του νέου μήνα η είσοδος. Μπήκε ο Δεκέμβρης, αλλά δε μύρισε Δεκέμβρης. Δε μυρίζει καν χειμώνας, αν και κανονικά σήμερα θα ευχόμασταν «καλό χειμώνα», κι όμως, κοιτώντας γύρω κάτι περισσότερο σε αρχές άνοιξης ομοιάζει. Και πάνω που λες να μετράς τους μήνες μπας και διευκρινισθεί η μαύρη τρύπα που τρώει τη χρονική περίοδο μεταξύ Οκτώβρη και Μάη, ο καιρός σε αντιπαλεύεται και δυσκολεύει τη συνειδητοποίηση της παρόδου του χρόνου…
Δε πάει αυτό το ντύσιμο παιδί μου στην εποχή, είναι πολύ ανοιχτόχρωμο. Ποια εποχή; Αφού γύρω όλα ετοιμάζονται να… ανθίσουν! Και σε τελευταία ανάλυση, το ντύσιμο το διαλέγεις με βάση τη θερμοκρασία και τη διάθεση, όχι με βάση την ονομασία των εποχών!
Έναρξη ισχύος της συνθήκης της Λισαβόνας σήμερα, και αν η ευρωπαϊκή ένωση δεν είχε καταλήξει ένα σκέτο εταιρικό σχήμα, ίσως και να ήταν μια ενδιαφέρουσα αλλαγή. Τώρα όμως δεν είναι τίποτε άλλο παρά αλλαγή του καταστατικού μιας κερδοσκοπικής εταιρίας περιορισμένης κοινωνικής ευθύνης. Ο «εορτασμός» της έναρξης τουλάχιστον δε θα διακατέχεται από το διαφημιστικό οίστρο του εορτασμού της «πτώσης του τοίχους». Σε είκοσι χρόνια από σήμερα όμως μπορεί και η επέτειος να γιορτάζεται παρόμοια.
Η αξιωματική αντιπολίτευση της χώρας διαθέτει επιτέλους αρχηγό, και αν και η κάθετη διαφωνία με το σύνολο σχεδόν των θέσεών της είναι δεδομένη, μοναδική ευχαρίστηση αντλείται από το γεγονός πως η διαδικασία εκλογής ανέδειξε μια προτίμηση των πολιτών στην ιδεολογία, έναντι των διαχειριστικών σχημάτων. Και αυτό, από μόνο του, είναι κομμάτι ελπιδοφόρο. Αν λάβει δε κανείς υπ’ όψη του πως η χώρα απέφυγε, πρόσκαιρα τουλάχιστον, τον κίνδυνο να λάμψει επάνω της το «χτισμένο χαμόγελο», αντιλαμβάνεται πως η εκλογή αυτή έχει και τα θετικά της. Ο χτίστης πάντως θα πρέπει να αναρωτιέται πως γίνεται αυτό το εκπληκτικό και μόνιμο «χαμόγελο της τζοκόντα» να έσβησε, παροδικά ευτυχώς, από τα χείλη τη μοναδική ημέρα που η μεγαλοκοπέλα πετούσε από τη χαρά της, κάποιο λάθος θα πρέπει να έκανε στη στήριξη, δεν εξηγείται αλλιώς! Τώρα πάλι, αυτός ο «κοινωνικός φιλελευθερισμός» φιλοδοξεί να κοροϊδέψει τους «φιλ-ελεύθερους», ή την κοινωνία;
Οι ηνωμένες πολιτείες δήλωσαν για πρώτη φορά στην ιστορία πως σκέφτονται να προωθήσουν μείωση των εκπομπών κατά δεκαεπτά τοις εκατό, γεγονός που από μόνο του θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ελπιδοφόρο, αλλά από λόγια σίγουρα ο πλανήτης έχει μπουχτίσει και οι δηλώσεις στις μέρες μας δε σημαίνουν τίποτε, οι πράξεις πάλι δεν γίνονται, σε λίγο θα γίνει και η περίφημη συνάντηση της κοπεγχάγης για να αντιληφθεί ο κόσμος πως από το κιότο μέχρι σήμερα, η κατρακύλα συνεχίστηκε με αυξητικούς ρυθμούς. Γιατί άραγε ο άνθρωπος δυσκολεύεται τόσο πολύ να καταλάβει τις συνέπειες των ρυθμών; Ίσως γιατί σαγηνεύτηκε από «τη χούφτα δολάρια»…
Μία από τις τρεις φάσεις δεν τροφοδοτούνταν χτες και μέσα στο σκοτάδι ήταν σίγουρα δύσκολο να διευκρινισθεί ο λόγος. Πρωινή έλευση, μία ώρα νωρίτερα δηλαδή, για επίλυση του ζητήματος με τη βοήθεια της τεχνικής υπηρεσίας. Αλλά το ρεύμα μας είχε κάνει τη χάρη και είχε αποφασίσει να έρθει από μόνο του, οπότε στην τρίωρη μεσημεριανή βαρεμάρα προστέθηκε και άλλη μία πρωινή ώρα με σαφάρι μύγας. Είναι και πολλές οι άτιμες και συνεχώς αυγατίζουν.
Ο καιρός πάντως μάλλον αλλάζει σιγά-σιγά. Αυτός ο ανιχνευτής που είναι τοποθετημένος στη μέση, εκεί, λίγο πιο πάνω από τη βάση της ραχοκοκαλιάς, βαράει επικίνδυνα συναγερμό. Ας ελπίσουμε πως θα παραμείνει μόνο στα προειδοποιητικά σήματα…
Πρέπει επειγόντως να διαχειριστούμε τους διαχειριστές μας, αλλιώς οι απαιτούμενες υπογραφές θα βρεθούν διασκορπισμένες στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα…
Γρουμφ… Καλό μήνα… Γρουμφ…