Υπάρχει «Ιθάκη» για την ενέργεια;

Η Κεφαλονιά είναι τρεις μέρες χωρίς ρεύμα. Δύσκολα τα πράγματα. Συμφωνώ. «Το κράτος ενδιαφέρεται μόνο για προβολή και τίποτε άλλο» δηλώνει ο Γεράσιμος Φόρτες (Δήμαρχος Κεφαλονιάς). Αυτός δηλαδή τι κάνει όταν «βγαίνει στο γυαλί» και φωνάζει; Οι κάτοικοι γύρω από ένα τζάκι δηλώνουν ότι θα την βγάλουν εκεί όλη νύχτα, ότι κρυώνουν και ότι κανείς δεν τους σκέφτεται.

Και συνεχίζεται το πανηγύρι των ευθυνών. Το περίεργο βέβαια είναι ότι αυτή η κατάσταση ισχύει μόνο τα τελευταία 60 χρόνια. Τα 10000 προηγούμενα χρόνια θα ήταν όλα φυσιολογικά! Η ανθρωπότητα έτσι ακριβώς ζούσε! Αναρωτιέμαι εύλογα λοιπόν: Εντάξει, τα πράγματα είναι δύσκολα χωρίς ρεύμα και μάθαμε να ζούμε με αυτό. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι χωρίς αυτό θα πεθάνουμε, δεν μας σκέφτεται κανένας και θα πρέπει να καταριόμαστε θεούς και δαίμονες! Το γεγονός ότι μπορούμε να κάνουμε με ευκολία την ζωή μας, χρησιμοποιώντας τα μέσα που μας διαθέτει η τεχνολογία και την πολυπόθητη ενέργεια που καταφέραμε επιτέλους να προμηθεύσουμε μαζικά, δεν σημαίνει ότι πρέπει να εξαρτηθούμε και από αυτά.

Κανένα τεχνολογικό επίτευγμα δεν είναι δυνατόν να τα βάλει με τα στοιχεία της φύσης. Και η χρήση της τεχνολογίας απαιτεί ενέργεια. Η ενέργεια όμως δεν είναι κάτι που επειδή το αποκτήσαμε, θα το έχουμε πάντα και παντού. Όπως αποδεικνύεται αυτό είναι αδύνατο. Και ας μην ξεχνάμε ότι όταν κατηγορούμε την ΔΕΗ (γιατί μας αρέσει να κατηγορούμε οργανισμούς), στην ουσία η ΔΕΗ δεν μπορεί να επισκευάσει τις ζημιές. Οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ θα το κάνουν. Και αυτοί είναι άνθρωποι. Δεν είναι Θεοί. Έπεσε ένα πυλώνας. Ο πυλώνας δεν σηκώνεται ξανά με την δύναμη της θέλησης. Αν μπορούσαν να σηκώσουν αυτοί τον πυλώνα και να ηλεκτροδοτήσουν το νησί μέσα στην κακοκαιρία, σημαίνει ότι οι κάτοικοι δεν ήταν αποκλεισμένοι! Και δεν είναι φυσικά δυνατό να επισκευασθεί μέσα σε μία ώρα και ούτε εν μέσω κακοκαιρίας όσο και αν προσπάθησαν. Γιατί προσπάθησαν! Κανείς δεν μπορεί να τα βάλει με τα στοιχεία της φύσης. Απλά περιμένεις να κοπάσουν. Απλά τα δαμάζεις και τα ανέχεσαι. Απλά ζεις με αυτά!

Να φέρουν ηλεκτροπαραγωγά ζεύγη. Σωστά. Όμως είναι αδύνατο να τα φέρουν επίσης εν καιρώ κακοκαιρίας. Να τα είχαν από πριν εκεί. Σωστά. Όμως θα ήθελα να ήξερα πόσοι από εμάς θα δεχόταν να ξοδευτούν μερικά δισεκατομμύρια για εξοπλισμό που θα στηθεί προληπτικά σε ορισμένα μέρη, θα μείνει άχρηστος αλλά και θα χρειάζεται επιπλέον έξοδα για συντήρηση, για την πιθανότητα να χρειαστεί μία φορά την πενταετία, και αν και μόνο αν συμβεί το μοιραίο, και μετά να καταστραφεί, αφού ένα μηχάνημα εν αχρηστία καταστρέφεται το ίδιο και ίσως και γρηγορότερα ορισμένες φορές από ένα μηχάνημα που βρίσκεται εν συνεχή χρήση!

Ούτε η τεχνολογία, ούτε η ενέργεια είναι «σίγουρα» για το μέλλον. Ούτε για σήμερα, ούτε για αύριο. Πολλοί μίλησαν αλληγορικά και υπερβολικά για τα αποτελέσματα της εξάρτησης από την τεχνολογία, τους ονομάσαμε επιστημονική φαντασία. Το μόνο «σίγουρο» είναι οι δικές μας δυνατότητες. Οι πραγματικές δυνατότητες που έχει ο άνθρωπος, χωρίς να χρειάζεται να εξαρτάται ενεργειακά από άλλες πηγές. Μόνο από τους μύες και το μυαλό του. Για όλα τα υπόλοιπα πρέπει να γνωρίζουμε ότι υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες θα μας εγκαταλείψουν.

Με όλα τα ανωτέρω δεν υπονοώ ότι απαξιώνω την τεχνολογία. Αντιθέτως την χρησιμοποιώ συνεχώς, είμαι υπέρ της και προσπαθώ να την βελτιώσω. Η εξάρτηση μας από αυτή είναι το σφάλμα μας. Η εξάρτησή μας και το γεγονός ότι γίναμε μαλθακοί γιατί μετά από 10000 χρόνια αγώνα μας παρασχέθηκε πλουσιοπάροχα τα τελευταία 60 χρόνια και ξεχάσαμε την πραγματικότητα. Όλα αυτά μας παρέχονται για να βελτιώσουμε την ζωή μας. Όχι όμως και για να εξαρτηθούμε από αυτά. Καλό θα ήταν να σταματήσουμε να βλέπουμε την τεχνολογία σαν «γκάτζετς» και να μάθουμε τι είναι αυτό που χρησιμοποιούμε και ποιες οι δυνατότητές του, αντί να το θεοποιούμε. Ήταν μεγάλο λάθος να δοθεί η τεχνολογία για χρήση πριν ενημερωθούν και γνωρίσουν πραγματικά οι πολίτες ΤΙ είναι αυτό που χρησιμοποιούν και πόσος κόπος, αλλά και κίνδυνος για ορισμένους, χρειάζεται, για να μπορεί ο απλός ανυποψίαστος πολίτης, που δεν γνωρίζει καν τι είναι το ρεύμα, να το χρησιμοποιεί και μάλιστα να το κατασπαταλάει αδιαφορώντας, ή μάλλον αγνοώντας το γεγονός ότι με την σπατάλη του καταστρέφει την ίδια του την ζωή.

Και κάποτε να χωνέψουμε ότι οι μηχανικοί και οι εργάτες είναι άνθρωποι και όχι θεοί που μπορούν να κάνουν τα πάντα ώστε να μην αισθανθούμε εμείς καμία διαφορά από τις καιρικές συνθήκες ή ότι άλλο «κακό» μας βρει. Δεν μπορούμε να ζητάμε από ανθρώπους πράγματα που εμείς, όχι δεν μπορούμε να κάνουμε (μιας και μπορεί να μην έχουμε την κατάλληλη εκπαίδευση να τα πραγματοποιήσουμε) αλλά δεν μπορούμε καν να διανοηθούμε ότι θα κάναμε.

Σε περίπτωση που εξαντληθεί το πετρέλαιο, πριν αντικατασταθεί από άλλη πηγή ενέργειας, υπολογίζονται χιλιάδες θάνατοι. Οι θάνατοι αυτοί δεν θα προκύψουν γιατί οι άνθρωποι δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς πετρέλαιο. Χιλιετίες επιβίωσης απέδειξαν το αντίθετο. Θα προκύψουν γιατί εξαρτήσαμε την οικονομία και την ζωή μας τόσο από το πετρέλαιο που δεν γνωρίζουμε να ζήσουμε αλλιώς.

Η άγνοια όμως σκοτώνει.