Καλήν εσπέραν άρχοντες

«…κι αν είναι ορισμός σας, Χριστού τη θεία γέννηση να πω στ’ αρχοντικό σας». Προσπαθώ να θυμηθώ το συναίσθημα όταν ξυπνούσαμε πρωί και πηγαίναμε, συμμαθητές, φίλοι, τα παιδιά της γειτονιάς, παρέες παρέες να πούμε τα κάλαντα. Ραντεβού στις επτάμιση με οκτώ το πρωί. Ένα από τα μειονεκτήματα μάλλον των αναμνήσεων είναι πως είναι εικόνες, το συναίσθημα των γενομένων χάνεται. Μαζευόμασταν λοιπόν και πηγαίναμε σε όλα τα σπίτια των γνωστών, των υπόλοιπων συμμαθητών ή φίλων που δεν ήταν στην παρέα. Στο διάβα μας «υπέφεραν» τις παραφωνίες μας και μερικοί άγνωστοι που για κακή τους τύχη έμεναν σε διπλανά διαμερίσματα και μιας και βρεθήκαμε εκεί αποφασίζαμε να τους «τα ψάλουμε» για να τους «μπάσουμε» στο γιορτινό κλίμα. Ακόμα πιο παλιά, οι γονείς αφηγούνται πως στα σπίτια τους φίλευαν με γλυκά, ξηρούς καρπούς, καραμέλες και τα συναφή. Στην μέρες τις δικές μου όμως το φαινόμενο είχε εκλείψει. Βέβαια ήδη είχαν εκλείψει από τα περισσότερα σπίτια οι μυρωδιές και τα μερακλήδικα φρεσκοψημένα γλυκά, δίνοντας τη θέση τους σε είδη ζαχαροπλαστείου. Υπάρχουν φορές που αναρωτιέμαι ποιό ήταν το όριο στο οποίο μετατράπηκε το φίλεμα σε νόμισμα. Με αυτό το νόμισμα λοιπόν κατευθύνθηκα στο μαγαζάκι της γειτονιάς και αγόρασα μια οικογένεια από κρυστάλλινους κύκνους, δώρο να κοσμεί το κρεβάτι τον γονιών μου. Άλλωστε ποτέ δεν «έλεγα τα κάλαντα» με στόχο να «βγάλω χρήματα» για κάτι συγκεκριμένο. Μαζευόμασταν για να πάμε παρέα, με γέλια και χαρά, να πραγματοποιήσουμε κάτι που πρόσταζε το έθιμο. Μετά τα ξοδεύαμε τρώγοντας γλυκά. Αναρωτιέμαι σήμερα τι νοιώθουν άραγε τα παιδιά. Τις περισσότερες φορές «κάποιος τα έχει ξαναπεί», ο κόσμος τρέχει, τα περισσότερα σπίτια είναι κλειστά το πρωί. Εκεί που κάποτε υπήρχαν μυρωδιές και γέλια, που μετέπειτα αντικαταστάθηκαν με μοναχικές νοικοκυρές και αγουροξυπνημένους εργαζόμενους, τώρα υπάρχουν ως επί το πλείστο κλειστές πόρτες. Και ένα λαβωμένο «πνεύμα των Χριστουγέννων».
Πέρασαν δυο «κουκλίτσες» να μου προμηνήσουν τον ερχομό του. Η μία ήξερε όλα τα λόγια και καθόμουν και την παρακολουθούσα μέχρι να τελειώσει και τον τελευταίο στοίχο.
Χιόνισε λίγο σήμερα. Χιονόνερο μάλλον. Πέντε λεπτά, ενός σύννεφου πέρασμα. Όπως και το «εορταστικό πνεύμα». Μιας εβδομάδος πέρασμα, κι αν το αφήσεις να σ’ αγγίξει. Αντ’ αυτού βέβαια τα σπίτια είναι κλειστά και οι άνθρωποι τρέχουν σε συμπιεσμένη εργασία, συμπιεσμένα ψώνια και δεν έχουν χρόνο για αγγίγματα. Το βράδυ όλο και κάπου θα καταλήξουν. Μόνοι ή με παρέα, με γνωστούς ή άγνωστους, σε ένα τραπέζι με μεράκι και οικειότητα ή σε ένα καθημερινό «κρύο» τραπέζι; Θ’ αγγίξει το πνεύμα ή θα περάσει και φέτος; Θα αναρωτιόμαστε για μία ακόμα φορά πού πήγε το πνεύμα των Χριστουγέννων ή θα κοντοσταθούμε για να το δούμε δίπλα μας, έστω και λαβωμένο; Γιατί το πνεύμα είναι εδώ, εμείς απλά δεν του δίνουμε σημασία ψάχνοντας να το βρούμε εκεί που δεν υπάρχει κι αγνοώντας το καθώς στέκει μπροστά μας παραξενεμένο.
Φέτος φαίνεται πως το «πνεύμα» θα πληγεί ακόμα μία φορά. Ένα μεγάλο μέρος συνανθρώπων μας θα στερηθούν χρόνου να αφιερωθούν στην οικογενειακή ή φιλική θαλπωρή. Βλέπεις μιας και το πνεύμα «απωλέσθη» και δεν το βρήκαμε στα απολεσθέντα, ψάχνουμε τώρα μήπως το βρούμε στα ψώνια. Και εκεί που κάποιοι θα αφιερώνονται στην οικογένειά τους, άλλοι θα συνεχίσουν εις μάτειν να το ψάχνουν στα μαγαζιά και άλλοι εξαναγκαστικά θα εγκαταλείψουν την οικογένεια, όπως κάνουν και καθημερινά, για να διατηρήσουν τα εμπορικά καταστήματα ανοιχτά μερικές μέρες ακόμα. Και το «πνεύμα» θα συνεχίσει να κοιτά απορημένα τις τυφλόμυγες που το ψάχνουν και παρότι μπροστά τους, δεν μπορούν καν να το δουν και να το πιάσουν.
Οι μέρες τούτες είναι για επικοινωνία, για συναίσθημα για αλλαγή της καθημερινότητας, για όσα ήδη λείπουν υπερβολικά από την υπόλοιπη ζωή μας και «καλούμαστε» τουλάχιστον τώρα να αναπληρώσουμε. Γιατί το πνεύμα είναι το συναίσθημα και χρειάζεται συναίσθημα, και όσο το ψάχνουμε με κάτι άλλο πέρα της καρδιάς δεν πρόκειται να το βρούμε ποτέ και πουθενά. Τις μέρες τούτες ευχές πρέπουν. Να ‘ναι λοιπόν γιορτινές και γεμάτες συναισθήματα, μακριά από την καθημερινότητα, μακριά από εργασίες και μαγαζιά, αλλά σε σπίτια και σε δρόμους, δίπλα στους δικούς μας, τους οικείους και όλους όσους αγαπάμε. Για τα υπόλοιπα υπάρχουν οι υπόλοιπες μέρες. Οι γιορτινές όμως, ας είναι για όλους συναισθηματικές και γεμάτες επικοινωνία, χαρά και γέλια μεγάλων και μικρών παιδιών.

Μην πυροβολείτε το πνεύμα των Χριστουγέννων.