Απολογισμοί

Ένας από τους σίγουρα χαμένους των εκλογών πάντως ήταν τα φυντάνια. Τρεις βδομάδες απουσίας, θα περίμενε κανείς ότι θα ασχολούνταν τουλάχιστον το ένα δεύτερο από τις ώρες που έχασαν με τη μελέτη και ας αφιέρωναν το υπόλοιπο δεύτερο στη διασκέδαση. Ανέκδοτο ήταν αυτό. Το ένα δέκατο αυτών κουτσά στραβά, το προηγούμενο βράδυ, «μελέτησαν» το σύστημα και επίλυσαν τις εξισώσεις. Δηλαδή κατέγραψαν τη λύση, αλλά οι απαντήσεις; Η κρίση περί της αποτελεσματικότητας των συγκρινόμενων μεθόδων; Ε αυτά ήθελαν πράξεις και… κριτική σκέψη και μέσα στη μαύρη νύχτα της χτεσινής…
Όταν παίρνεις στα χέρια πάντως το πολυπόθητο γραπτό, κουράζεσαι υπερβολικά με το να βλέπεις συνεχή ορθογραφικά λάθη, λες και γίνονται επίτηδες. Το αι έχει καταργηθεί, τη θέση του έχει πάρει το ε, αλλά μιας και η γραμματική επιβάλλει και μερικά από δαύτα, πετάμε στην τύχη κάποια, στον πληθυντικό ας πούμε! Πολλοί αυτοί, πολλά τα γράμματα του αι, ταιριάζει μάλλον. Και τα ι, γιατί είναι τόσα πολλά και μας μπερδεύουν; Και πάει λέγοντας, και η κούραση συσσωρεύεται και μια διάθεση να πεταχτεί το γραπτό στο πάτωμα, όχι μόνο για τα ορθογραφικά, τα οποία θολώνουν το μάτι, αλλά και για τα συντακτικά, όπου εξαναγκάζουν το μυαλό να προσπαθεί να αποκρυπτογραφήσει το κείμενο, αντί να το αναγνώσει, αναπτύσσεται και κυριεύει την ύπαρξη, και ο μόνος λόγος για τον οποίο δεν λαμβάνει υπόσταση είναι ο όποιος σεβασμός απαιτείται απέναντι στο κείμενο ενός φυντανιού. Ένας σεβασμός που λογικά θα έπρεπε να είναι αμοιβαίος, αλλά μάλλον μονόπλευρος καταλήγει.
Να ήταν έτσι άραγε πάντα; Αν ήταν, ήταν σε έναν άλλο κόσμο, στον οποίο δεν συμμετείχες. Κι ας ανακουφίστηκες όταν καταργήθηκε το πολυτονικό, παρότι είχε κι αυτό τη χρησιμότητά του. Όχι, ό,τι και αν λέει ο «μέσος άνθρωπος», τίποτε δεν είναι άχρηστο. Ίσως απλά να μην αξιολογείται ως σημαντικό, με βάση τα σημερινά κριτήρια, αλλά χρήσιμο είναι. Και δεδομένου ότι τα κριτήρια συχνά αλλάζουν, καλό είναι να αποφεύγονται οι καταργήσεις και οι χαρακτηρισμοί.
Άλλωστε, τη στιγμή που παγκοσμίως εγκαταλείπονται οι «μη-ανταποδοτικές» επιστήμες, με βάση τα κριτήρια της αγοράς πάντα, ενθαρρυντικό ακούγεται πως στη Βρετανία γίνεται εκστρατεία επιστροφής των λατινικών και αρχαίων ελληνικών. Βοηθάνε λέει στην ανάπτυξη του πνεύματος λένε, ευτυχώς κάποιοι άλλοι, γιατί αν το έλεγαν έλληνες θα χαρακτηριζόταν ως συντηρητικοί κι οπισθοδρομικοί. Όπως και όλα όσα διδάσκεται κάποιος βοηθάνε στην κατανόηση μηχανισμών και στην ανάπτυξη πολυδιάστατων τρόπων σκέψης. Άρα και στην επίλυση προβλημάτων. Αλλά σήμερα βλέπεις τα φυντάνια κάθε μέρα, πολλάκις, πολλάκις την ώρα θα έλεγε κανείς, αναρωτιούνται: Πού θα μας χρησιμέψει αυτό; Πουθενά παιδί μου, κοιμήσου εσύ και η τύχη σου θα δουλέψει, θα τα λύσει όλα!
Κι ύστερα, τί τραγικό, αναγκάζεσαι να «διδάξεις» πως σημασία, από τις σημερινές επιχειρηματικές πρακτικές, δίδεται στην βέλτιστη οικονομική λειτουργία του ελέγχου ποιότητας, καθώς η ποιότητα αποτελεί ανταγωνιστικό πεδίο ανάμεσα στις επιχειρήσεις. Αν κριθεί όμως οικονομικότερο να πουλάει η επιχείρηση προϊόν χειρότερης ποιότητας από αυτό που μπορεί να παράγει, αυτό είναι θεμιτό και επιδιωκόμενο. Αυτό, σε συνδυασμό με το ότι η ποιότητα είναι σχετικό μέγεθος και μετράται πάντα συγκριτικά, δεν δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα; Ποιότητα, παρωχημένη ιδέα. Σημασία άλλωστε έχει η δημιουργία εμπιστοσύνης και όχι η ποιότητα αυτή καθ’ εαυτή. Με τους νόμους της αγοράς μια χαρά συμφωνούν όλα αυτά, με την κοινωνία όμως γιατί συμφωνούν; Με την ηθική και το μεράκι πάντως διαφωνούν κάθετα. Αλλά η ηθική και το μεράκι αποτελούν μάλλον και αυτές παρωχημένες ιδέες.

Κι ύστερα σου λένε: μάθε παιδί μου γράμματα…